ADİ ORTAKLIĞI OLUŞTURAN İŞYERLERİNE AYRI AYRI TEBLİGAT YAPILARAK TARAF TEŞKİLİNİN SAĞLANMASI

ÖZETİ: Bozmaya uyan Mahkemece; ortak girişimi oluşturan Şirketler ticaret sicil kayıtlarından tespit edilerek, dava dilekçesi ve ekleri ortak girişimi oluşturan Şirketlere ayrı ayrı tebliğ edilerek taraf teşkili sağlanmıştır. Bu durumda karar başlığında ayrıca adi ortaklığın da davalı olarak yazılması hatalı olmuştur.

7036 sayılı Kanun’un 01.01.2018 tarihinde yürürlüğe giren 12 nci maddesi ile 4857 sayılı Kanun’un 21 inci maddesine eklenen ek dördüncü fıkrada mahkeme veya özel hakemin, ikinci fıkrada düzenlenen tazminat ile üçüncü fıkrada düzenlenen ücret ve diğer hakları, dava tarihindeki ücreti esas alarak parasal olarak belirleyeceği hükmüne yer verilmiştir. 01.01.2018 tarihinde yürürlüğe giren ve Mahkemece bozmadan önce verilen ilk karar tarihinde yürürlükte bulunmayan bu düzenlemenin somut dosya bakımından uygulanması mümkün değildir. Buna göre işe başlatmama tazminatı ve boşta geçen süre ücretinin belirlenerek tespitine karar verilmesi gerekirken dava tarihindeki ücrete göre parasal karşılığının belirlenmesine karar verilmesi hatalıdır.

Taraflar arasında görülen işe iade davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece Mahkeme kararının bozulmasına karar verilmiştir.

Mahkemece bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kabulüne karar verilmiştir.

Mahkeme kararı davalı Cengiz İnşaat Sanayi ve Ticaret AŞ (Cengiz İnşaat Şirketi), davalı İGA Havalimanları İnşaatı Adi Ortaklığı Ticari İşletmesi (İGA Havalimanları Adi Ortaklığı), davalı Kalyon Havacılık ve İnşaat AŞ (Kalyon Havacılık Şirketi), davalı Kolin İnşaat Turizm Sanayi ve Ticaret AŞ (Kolin İnşaat Şirketi), davalı Limak İnşaat Sanayi ve Ticaret AŞ (Limak İnşaat Şirketi) ve davalı Mapaİnşaat ve Ticaret AŞ (Mapa İnşaat Şirketi) vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verilmiştir.

Kararı temyiz eden davalılar vekilince temyiz incelemesinin duruşmalı olarak yapılması istenilmiş ise de 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin ikinci fıkrası gereğince duruşma isteğinin mahiyetten reddine ve incelemenin dosya üzerinden yapılmasına karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:

1. DAVA

Davacı vekili dava dilekçesinde; davacının davalı İGA Havalimanları Adi Ortaklığına ait işyerinde 23.07.2014 tarihinde ekskavatör operatörü olarak işe başladığını, iş sözleşmesinin haksız olarak feshedildiği 02.02.2016 tarihine kadar çalıştığını, işverenin fesih sebebinin gerçeği yansıtmadığını, feshin son çare olması ilkesine uyulmadığını ileri sürerek fesih işleminin geçersizliğine ve müvekkilinin işe iadesine, işe başlatmama hâlinde işe başlatmama tazminatı ve boşta geçen sürelere ilişkin ücretinin davalılar tarafından ödenmesi gerektiğinin tespitine karar verilmesini talep etmiştir.

1. CEVAP
2. Davalı İGA Havalimanı İşletmesi AŞ vekili cevap dilekçesinde; husumet itirazlarının bulunduğunu, davacının delillerini usule uygun olarak belirtmediğini savunarak davanın reddini istemiştir.
3. Davalı İGA Havalimanları Adi Ortaklığını oluşturan Cengiz İnşaat Şirketi, Kolin İnşaat Şirketi, Limak İnşaat Şirketi, Kalyon Havacılık Şirketi ve Mapa İnşaat Şirketi vekili aşamalardaki cevap dilekçesinde; davacının davalı İGA Havalimanları Adi Ortaklığı nezdinde ekskavatör operatörü olarak çalıştığını, davalı işyerinde hava şartlarından kaynaklı işlerin yürümesinin zorlandığını hatta imkânsız hâle geldiğini, bu nedenle inşaatın durdurulmak zorunda kalındığını, davacının yaptığı işe ihtiyaç kalmadığını, işyerinde yapılan araştırmada davacıya uygun başkaca bir pozisyon bulunamadığını, olumsuz hava şartları nedeniyle iş hacminde daralmaya gidilerek, işletmesel karar doğrultusunda istihdam fazlalığı meydana geldiğinden işverenin yönetim ve denetim yetkisi kapsamında iş sözleşmesinin sona erdirildiğini, feshin geçerli nedene dayandığını, davacının tüm haklarının ödendiğini, davacının iddia ettiği ücret miktarına itiraz ettiklerini savunarak davanın reddini istemiştir.

III. MAHKEME KARARI

İstanbul 13. İş Mahkemesinin 25.05.2016 tarihli ve 2016/117 Esas, 2016/35 Karar sayılı kararı ile; davacının iş sözleşmesinin haklı ve geçerli nedenle feshedildiğinin davalılar tarafından ispat edilemediği gerekçesiyle davanın kabulü ile davalı işverence yapılan feshin geçersizliğine, davacının işe iadesine karar verilmiştir.

1. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
2. Bozma Kararı
3. Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı İGA Havalimanı İşletmesi AŞ ve davalı İGA Havalimanları Adi Ortaklığı vekilleri temyiz isteminde bulunmuşlardır.
4. Dairemizin 09.11.2017 tarihli ve 2016/28910 Esas, 2017/17851 Karar sayılı kararı ile; ortak girişimin Bu belge 5070 sayılı Yasa hükümlerine göre elektronik olarak imzalanmıştır.

Esas No : 2023/17847 Karar No : 2024/1493 tek başına tüzel kişiliği bulunmadığından kararın tek başına ortak girişim hakkında verilemeyeceği, somut uyuşmazlıkta davacının dava dilekçesinde birinci davalı olarak ortak girişimi oluşturan İGA Havalimanları Adi Ortaklığını gösterdiği, Mahkemece ortak girişimi oluşturan Şirketlerin ticaret sicil kayıtlarından tespit edilmesi, sonrasında dava dilekçesi ve eklerinin ortak girişimi oluşturan Şirketlere ayrı ayrı tebliğ edilerek taraf teşkilinin sağlanması ve hükümde ortak girişimi oluşturan Şirketlerin ayrı ayrı gösterilmesi gerektiği, taraf teşkili sağlanmadan yazılı şekilde tüzel kişiliği olmayan ortak girişim hakkında hüküm kurulmasının hatalı olduğu, dava dilekçesinde iki numaralı davalı olarak gösterilen davalı İGA Havalimanı İşletmesi AŞ’ye dava dilekçesi ve eklerinin 24.05.2016 tarihinde tebliğ edildiği, davalının iki haftalık cevap süresi beklenmeden karar verildiği, bu durumun hukuki dinlenilme hakkının ihlali olduğu gerekçesiyle Mahkeme kararının bozulmasına karar verilmiştir.

1. Mahkemece Bozmaya Uyularak Verilen Karar
2. İstanbul 13. İş Mahkemesinin 06.03.2018 tarihli ve 2017/606 Esas, 2018/121 Karar sayılı kararı ile; bozmaya uyularak yapılan yargılama sonucunda, iş davalarında yetkinin kamu düzeninden olduğu ve davalı Şirketlerin adresinin Bakırköy İş Mahkemesi yargı çevresinde bulunduğu gerekçesiyle Mahkemenin yetkisizliğine, talep hâlinde dosyanın yetkili mahkeme olan Bakırköy İş Mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir.
3. Bakırköy 25. İş Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; davacının davalı işyerinde 23.07.2014-02.02.2016 tarihleri arasında eskavatör operatörü olarak çalıştığı, iş sözleşmesinin “Olumsuz hava şartları nedeniyle iş hacminde daralmaya gidildiği” gerekçesiyle feshedildiği, davalı tarafça Meteoroloji Genel Müdürlüğü Web sitesinden alıntı yapılarak dosyaya ibraz edilen hava durumu raporunda 12.01.2016, 11.01.2016, 05.02.2016, 04.02.2016, 03.02.2016 tarihlerinde hava şartlarının bozuk olduğunun ifade edildiği görülmüşse de ilgili durumun geçici ve dönemsel olduğu, feshin son çare olması ilkesi kapsamında anılan dönemlerde yıllık izin kullandırılması, ücretsiz izin teklif edilmesi yada kısmi süreli çalışma modelleri gibi fesihten kaçınma olanakları değerlendirilmeden iş sözleşmesinin feshedildiği, davanın işe iade davası olduğu, 7036 sayılı İş Mahkemeleri Kanunu’nun (7036 sayılı Kanun) 12 nci maddesi ile 4857 sayılı İş Kanunu’nun (4857 sayılı Kanun) 21 inci maddesinin üçüncü fıkrasından sonra gelmek üzere “Mahkeme veya özel hakem, ikinci fıkrada düzenlenen tazminat ile üçüncü fıkrada düzenlenen ücret ve diğer hakları, dava tarihindeki ücreti esas alarak parasal olarak belirler.” şeklinde düzenleme getirildiği, davacının işe başlatılmaması hâlinde ödenmesi gereken işe başlatmama tazminatının davacının kıdemi ve fesih sebebi göz önüne alınarak 4 aylık brüt ücret tutarı üzerinden hesaplanan net 11.105,31 TL, boşta geçen süreye ilişkin olarak davacıya ödenmesi gereken 4 aylık ücret ve diğer haklarının net 9.595,10 TL olduğuna ilişkin bilirkişi raporunda yer alan tespitlerin hükme esas alındığı gerekçesiyle davalılar Kalyon İnşaat Sanayi ve Ticaret AŞ ile davalı İGA Havalimanı İşletmesi AŞ hakkında açılan davanın husumet yokluğu nedeniyle reddine, diğer davalılar yönünden davanın kabulü ile davalı işverence yapılan feshin geçersizliğine ve davacının işe iadesine karar verilmiştir.
4. TEMYİZ
5. Temyiz Yoluna Başvuranlar

Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalılar İGA Havalimanları Adi Ortaklığı, Cengiz İnşaat, Kalyon Havacılık, Kolin İnşaat, Limak İnşaat ve Mapa İnşaat Şirketi vekili temyiz isteminde bulunmuştur.

1. Temyiz Sebepleri

Bu belge 5070 sayılı Yasa hükümlerine göre elektronik olarak imzalanmıştır.

Esas No : 2023/17847 Karar No : 2024/1493 Davalılar İGA Havalimanları Adi Ortaklığı, Cengiz İnşaat, Kalyon Havacılık, Kolin İnşaat, Limak İnşaat ve Mapa İnşaat Şirketi vekili; müvekkili İGA Havalimanları Adi Ortaklığının tüzelkişiliği olmadığından aleyhine hüküm tesis edilemeyeceğini, davaya sonradan dâhil edilen müvekkili Şirketlerin gerekçeli kararda davalı gösterilerek aleyhlerinde hüküm tesisinin usule aykırı olduğunu, dâhili dava yoluyla taraf sıfatı verilemeyeceğini, taraf sıfatı bulunmayan bu Şirketler açısından hüküm kurulmasına yer olmadığına karar verilerek lehlerine vekâlet ücretine hükmedilmesi gerektiğini, 4857 sayılı Kanun’un 21 nci maddesinde yer alan düzenlemenin 12.10.2017 tarihinde Kanun’a eklendiğini ve 01.01.2018 tarihinde yürürlüğe girdiğini, somut davanın bu düzenlemeden önce 02.03.2016 tarihinde açıldığını ve tazminat miktarlarının kararda bu şekilde gösterilmesinin hatalı olduğunu, bilirkişi raporunun hatalı tespitler içerdiğini, hükümde hangi davalılar açısından davanın kabul edildiğinin anlaşılamadığını, hükmün bir bölümünde “davalı” ifadesi yer alırken diğer yerlerinde “davalılar” denildiğini, iş sözleşmesinin olumsuz hava şartları nedeniyle iş hacminde daralmaya gidildiği gerekçesiyle geçerli nedenle feshedildiğini ve davanın reddi gerektiğini, dava dilekçesinde yemek ve yol ücreti talep edilmediği hâlde bilirkişi raporunda giydirilmiş ücrete yemek ve yol ücreti eklenmesinin talebe aykırı olduğunu, kaldı ki yol yardım bedelinin boşta geçen süre ücretine eklenmesinin kabul edilemeyeceğini, bilirkişi raporunda yol ve yemek ücretinin farazi olarak belirlendiğini, boşta geçen süre ücretine asgari geçim indiriminin dâhil edilmesinin de hatalı olduğunu, davacı işten ayrıldıktan sonra başka işyerinde çalışmış ise bu sürenin boşta geçen süreden düşülerek hesap yapılması gerektiğini ileri sürerek temyiz yoluna başvurmuştur.

1. Gerekçe
2. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme

Dosya içeriğine, bozmanın mahiyeti ve kapsamına göre taraflar arasındaki uyuşmazlık davalı İGA Havalimanları Adi Ortaklığını oluşturan Şirketlerin yöntemince davaya dâhil edilerek taraf teşkilinin sağlanıp sağlanmadığı, iş sözleşmesinin feshinin davalı işveren açısından geçerli bir sebebe dayanıp dayanmadığı, işe başlatmama tazminatı ve boşta geçen süre ücreti yönünden kurulan hükmün doğru olup olmadığı ve hükmün infazda tereddüt yaratmayacak şekilde kurulup kurulmadığı hususlarına ilişkindir.

2. İlgili Hukuk

1.6100 sayılı Kanun’un geçici 3 üncü maddesinin ikinci fıkrası atfıyla uygulanmasına devam olunan mülga 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu’nun 428 inci maddesi ile 439 uncu maddesinin ikinci fıkrası.

2. 4857 sayılı Kanun’un 18 inci maddesi ile 20 nci maddesinin 7036 sayılı Kanun’un 11 inci maddesiyle yapılan değişiklik öncesindeki üçüncü fıkrası.
3. 4857 sayılı Kanun’un 21 inci maddesinin 7036 sayılı Kanun’un 12 nci maddesiyle yapılan değişiklik öncesindeki üçüncü fıkrası.
4. 4857 sayılı Kanun’un 21 inci maddesinin birinci ve ikinci fıkraları.
5. Dairemizin 09.06.2015 tarihli ve 2015/14147 Esas, 2015/20966 Karar sayılı kararı şu şekildedir:

“…

Ancak davacı dava dilekçesinde E… Ortaklığı, B…Ortaklığı ve B…Şti’yi ayrı ayrı davalı göstererek her üç davalı tarafından birlikte istihdam edildiğini iddia etmiştir. Mahkemece kararın hüküm kısmında davacının yalnızca işe iadesine karar verilmiş, fakat infazda tereddüt oluşturacak şekilde davacının

Bu belge 5070 sayılı Yasa hükümlerine göre elektronik olarak imzalanmıştır.

Esas No : 2023/17847 Karar No : 2024/1493 hangi işverenlik nezdinde işe iadesine ve işe iadenin mali sonuçlarından hangi davalı/davalıların sorumlu olduğuna karar verilmemiştir. Karar gerekçesinde davalılar arasında birlikte istihdam bulunduğu, davacının asıl işvereninin E…Ortaklığı olduğu, tazminat hakları yönünden diğer davalılar ile müştereken ve müteselsilen sorumluluk bulunduğu fakat kısa kararda davacının hangi işveren nezdinde işe iadesine ve mali sonuçlardan hangi davalıların müştereken ve müteselsilen sorumlu olduklarının açıklanmadığı bu hususun tavzihle de düzeltilemeyeceği eksikliğin Yargıtay tarafından temyiz incelemesi sırasında tamamlanabileceği takdirin Yargıtay’a ait olduğu belirtilmiştir.

Davacı sigorta kayıtlarına göre E…Ortaklığı işçisi olarak görünmektedir. Mahkemece yapılması gereken davacının iş görme edimini her üç davalıya karşı yerine getirip getirmediği tanıklar dinlenip, alınacak beyanlarla dosyadaki belgeler değerlendirilerek davacının hangi davalı veya davalılar tarafından istihdam edildiğinin ortaya çıkarılması, işe iade ve işe iadenin mali sonuçlarından hangi davalı veya davalıların yükümlü olduğunun saptanarak hüküm kurulmasıdır. Eksik araştırmayla karar verilmesi hatalıdır. …”

3. Değerlendirme
4. Somut olayda davacı, davalı İGA Havalimanları Adi Ortaklığını oluşturan Şirketler nezdinde çalışmakta iken iş sözleşmesinin haksız olarak feshedildiğini ileri sürerek feshin geçersizliğine ve işe iadesine karar verilmesini talep etmiştir. Dosya kapsamına göre feshe dayanak yapılan sebeplerin ispatlanamaması nedeniyle yapılan fesih geçersiz olup Mahkemece feshin geçersizliği ile davacının işe iadesine karar verilmesinde bir isabetsizlik bulunmamaktadır.
5. Bozmaya uyan Mahkemece; ortak girişimi oluşturan Şirketler ticaret sicil kayıtlarından tespit edilerek, dava dilekçesi ve ekleri ortak girişimi oluşturan Şirketlere ayrı ayrı tebliğ edilerek taraf teşkili sağlanmıştır. Bu durumda karar başlığında ayrıca adi ortaklığın da davalı olarak yazılması hatalı olmuştur.
6. 7036 sayılı Kanun’un 01.01.2018 tarihinde yürürlüğe giren 12 nci maddesi ile 4857 sayılı Kanun’un 21 inci maddesine eklenen ek dördüncü fıkrada mahkeme veya özel hakemin, ikinci fıkrada düzenlenen tazminat ile üçüncü fıkrada düzenlenen ücret ve diğer hakları, dava tarihindeki ücreti esas alarak parasal olarak belirleyeceği hükmüne yer verilmiştir. 01.01.2018 tarihinde yürürlüğe giren ve Mahkemece bozmadan önce verilen ilk karar tarihinde yürürlükte bulunmayan bu düzenlemenin somut dosya bakımından uygulanması mümkün değildir. Buna göre işe başlatmama tazminatı ve boşta geçen süre ücretinin belirlenerek tespitine karar verilmesi gerekirken dava tarihindeki ücrete göre parasal karşılığının belirlenmesine karar verilmesi hatalıdır.
7. İşe iadeye ilişkin hükümde, davacının hangi işverenler nezdinde işe iadesine karar verildiği belirtilmemiş olup bu husus, infazda tereddüt oluşturacak mahiyettedir.
8. İşe iade davasının netice olarak bir tespit davası olduğu ve davalıların bir kısmı yönünden husumetten ret kararı verilip bir kısmı yönünden kabul kararı verildiği gözetilmeden, hüküm altına alınan yargı harçları yönünden bir üst bentte “davalıdan” bir alt bentte “davalılardan” denilerek infazda tereddüt yaratacak biçimde tahsil hükmü kurulması da yerinde görülmemiştir.

Belirtilen sebeplerle, 4857 sayılı Kanun’un, ilk karar tarihinde yürürlükte olan 20 nci maddesinin üçüncü fıkrası uyarınca, Mahkeme hükmünün bozularak ortadan kaldırılması ve aşağıdaki gibi karar

Bu belge 5070 sayılı Yasa hükümlerine göre elektronik olarak imzalanmıştır. Esas No : 2023/17847 Karar No : 2024/1493 verilmesi gerekmiştir.

1. KARAR

Açıklanan sebeplerle;

Mahkemenin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararının BOZULARAK ORTADAN KALDIRILMASINA,

1. Davalılar Kalyon İnşaat Sanayi ve Ticaret AŞ ile İGA Havalimanı İşletmesi AŞ hakkında açılan davanın husumet yokluğu nedeniyle reddine,
2. İşverence yapılan FESHİN GEÇERSİZLİĞİNE davacının davalılar Cengiz İnşaat Şirketi, Kalyon Havacılık Şirketi, Kolin İnşaat Şirketi, Limak İnşaat Şirketi ve davalı Mapa İnşaat Şirketinin oluşturduğu adi ortaklığa ait işyerinde İŞE İADESİNE
3. Davacının kanuni sürede işe başvurmasına rağmen, işverenin süresi içinde işe başlatmaması hâlinde davalılar Cengiz İnşaat Şirketi, Kalyon Havacılık Şirketi, Kolin İnşaat Şirketi, Limak İnşaat Şirketi ve davalı Mapa İnşaat Şirketi tarafından müştereken ve müteselsilen ödenmesi gereken tazminat miktarının fesih sebebi ve davacının kıdemi dikkate alınarak 4 (dört) aylık ücreti olarak belirlenmesine,
4. Davacının işe iade için işverene süresi içinde başvurması hâlinde hak kazanılacak olan ve kararın kesinleşmesine kadar doğmuş bulunan en çok 4 (dört) aylık ücret ve diğer haklarının davacıya ödenmesi gerektiğinin tespitine,
5. Alınması gereken 269,85 TL karar ve ilâm harcından, peşin alınan 29,20 TL harcın mahsubu ile bakiye 240,65 TL harcın davalılar Cengiz İnşaat Şirketi, Kalyon Havacılık Şirketi, Kolin İnşaat Şirketi, Limak İnşaat Şirketi ve davalı Mapa İnşaat Şirketinden müştereken ve müteselsilen alınarak Hazineye gelir kaydına,
6. Davacı kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca 17.900,00 TL vekâlet ücretinin davalılar Cengiz İnşaat Şirketi, Kalyon Havacılık Şirketi, Kolin İnşaat Şirketi, Limak İnşaat Şirketi ve davalı Mapa İnşaat Şirketinden müştereken ve müteselsilen alınarak davacıya verilmesine,
7. Davacı tarafça yargılama sırasında yatırılan 29,20 TL peşin harç giderinin davalılar Cengiz İnşaat Şirketi, Kalyon Havacılık Şirketi, Kolin İnşaat Şirketi, Limak İnşaat Şirketi ve davalı Mapa İnşaat Şirketinden müştereken ve müteselsilen alınarak davacı tarafa verilmesine,
8. Davacı tarafından yargılama gideri olarak sarf edilen 540,00 TL’nin davalılar Cengiz İnşaat Şirketi, Kalyon Havacılık Şirketi, Kolin İnşaat Şirketi, Limak İnşaat Şirketi ve davalı Mapa İnşaat Şirketinden müştereken ve müteselsilen alınarak davacıya verilmesine, sözü edilen davalılar tarafından yapılan yargılama giderlerinin kendi üzerlerinde bırakılmasına,
9. Davalı İGA Havalimanı İşletmesi AŞ yargılama sırasında kendisini bir vekil ile temsil ettirdiğinden karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca 17.900,00 TL vekâlet ücretinin davacıdan alınarak bu davalıya verilmesine,
10. Tarafların gider avansından artanın karar kesinleştiğinde ve talep hâlinde ilgililere iadesine, Peşin alınan temyiz karar harcının istek hâlinde ilgililere iadesine,

Dosyanın Mahkemesine gönderilmesine,

05.02.2024 tarihinde oy birliğiyle kesin olarak karar verildi.