İlgili Kanun / Madde
4857 S. İşK/18-21, 25
T.C.
İSTANBUL
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
48. HUKUK DAİRESİ
Esas No. 2022/954
Karar No. 2023/12
Tarihi: 12/01/2023
lFESİH SEBEBİ İLE BAĞLILIK
lİŞVERENİN FESİH BİLDİRİMİNDE DAYAN-DIĞI FESİH NEDENLERİNİ DEĞİŞTİREME-YECEĞİ
lAYNI EYLEME İKİ CEZA VERİLEMEYECEĞİ
lİHTAR CEZASI VERİLEN BİR EYLEMİN AYRICA FESİH NEDENİ YAPILAMAYACAĞI
ÖZETİ: Bu açıklamalar çerçevesinde davalı işverenliğin davacının iş akdini görevi başında uyuması ve site sakinine haber vermeden araç girişine izin vermesi gerekçeleri ile feshettiği anlaşılmaktadır. Öte yandan dosyaya sunulan ve davacının tebellüğ etmekten imtina ettiğine dair şerh düşülen ihtarnamede davacının 06/02/2021 tarihinde görevi başında uyuması davranışından dolayı tekrarı halinde iş akdinin tazminatsız feshedileceğine dair ihtara ve açıklamaya yer verildiği görülmektedir. Bu durumda fesih nedeni yapılan davacının görevi başında uyuma davranışı bir an için kabul edilse dahi bununla ilgili ihtar verilmiş olup, sonradan bu davranışın fesih gerekçesi yapılması olanaklı değildir. Davacının site sakininden habersiz bir şekilde siteye araç girişine izin vermesi eylemi de yöntemince kanıtlanamamıştır. Kaldı ki davacının bu davranışı uyarma vb. cezalara konu edilebilecek bir davranıştır. Fesih bildiriminde işverenlik tarafından site sakinlerini aramak için davacıya verilen celp telefonunun davacı tarafından kasti olarak kırılması konusuna yer verilmemiştir. Bu sebeple bu eylemin fesih gerekçesi yapılabilmesi mümkün değildir.
DAVA: Taraflar arasında görülen davada yukarıda esas ve karar numarası yazılan İlk Derece Mahkemesi kararının istinaf kanun yolunda incelenmesi istenmiş olmakla Dairemizce yapılan inceleme sonucu gereği görüşülüp düşünüldü;
A- Davacı Talebinin Özeti:
Davacı vekili, müvekkilinin davalı güvenlik şirketinin işçisi olarak diğer davalı bünyesinde 10/08/2020-25/02/2021 tarihleri arasında özel güvenlik görevlisi olarak çalıştığını, iş akdinin davalı tarafça haklı veya geçerli nedene dayanılmaksızın feshedildiğini belirterek, feshin geçersizliğine ve davacının işe iadesine karar verilmesini talep etmiştir.
B- Davalı Cevabının Özeti:
Davalı Yontown Sitesi vekili, davacının işyerinde görevi başındayken uyuduğunu, bu durumun kamera kayıtlarıyla sabit olduğunu, 06/02/2021 tarihli tutanak ile davacının savunmasının alındığını, davacının savunmasında uyuduğunu ikrar ettiğini, disiplin kurulu tarafından aynı davranışın tekrarlanması halinde iş akdinin feshedileceğinin davacıya ihtar edildiğini, davacının ihtarnameyi imzalamaktan imtina ettiğini, iş akdinin İş Kanunu'nun 25/II-h ve ı maddeleri uyarınca haklı sebeple feshedildiğini, davacının beyanlarının gerçeği yansıtmadığını belirterek davanın reddini savunmuştur.
Davalı Jüpiter… Ltd. Şti. vekili, davacının çalıştığı süre boyunca disiplinsiz davranışlarda bulunduğunu, sözlü ve yazılı uyarıldığını ancak disiplinsiz davranışlarına devam ettiğini, görevi sırasında uyuduğunu, bu hususu davacının da kabul ettiğini, işyeri güvenliğini tehlikeye soktuğunu, iş akdinin İş Kanunu'nun 25/II maddesi uyarınca haklı sebeple feshedildiğini, davacının beyanlarının gerçeği yansıtmadığını belirterek davanın reddini savunmuştur.
C- İlk Derece Mahkemesi Kararının Özeti :
İlk Derece Mahkemesince yapılan yargılama sonucunda, toplanan deliller ve bilirkişi raporuna dayanılarak davanın kabulüne, feshin geçersizliğine ve davacının davalı Jüpiter şirketindeki işine iadesine karar verilmiştir.
D- İstinaf Başvurusu:
Karara karşı davalılarca ayrı ayrı dilekçeler ile istinaf kanun yoluna başvurulmuştur.
Davalı Yontown Sitesi Tepeören Villaları Yönetimi vekili istinaf dilekçesinde özetle; davacının görevinin başındayken uyuduğunun davacının ikrarını içerir tutanaklar, kamera kayıtları ve tanık beyanları ile ispatlanmış olduğunu, ayrıca 17/02/2020 tarihinde site yönetimine ait celp telefonunu kasten atarak kırdığının da sabit olduğunu, İlk Derece Mahkemesi gerekçeli kararında davacının işyerine ait telefona zarar verdiğine ilişkin tutanak ve kamera kayıtlarının dosyaya sunulmadığından bahsedildiğini, oysa sözü edilen delillerin cevap dilekçesi ekinde sunulmuş olduğunu, müvekkilinin davacının görevi başında uyuması sebebiyle iş akdine derhal son vermemiş ise de akabinde işyeri telefonuna kasten zarar vermesi nedeniyle iş akdinin haklı sebeple feshedildiğini, aksi yöndeki kararın hatalı olduğunu ileri sürüp, davanın reddine karar verilmek üzere İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasını istemiştir.
Davalı Jüpiter Özel Güvenlik Ltd. Şti. vekili istinaf dilekçesinde özetle; davacının müvekkili şirket bünyesinde 01/02/2021-25/02/2021 tarihleri arasında çalıştığını, 24 günlük kıdeminin bulunduğunu, davacının kıdemine göre işe iade davası açamayacağını, bildirmiş oldukları tanık A. Ç'in dinlenilmeden karar verilmesinin eksik incelemeye dayalı olduğunu, davacının görevi sırasında uyuduğunu ve site sakininden onay almasızın izinsiz bir şekilde araç girişine neden olduğunu, aynı şekilde kendisine tahsis edilen celp telefonunu da kırmak suretiyle ahlak ve iyi niyet kurallarına aykırı davranışlarına devam ettiğini, davacıdan bu konulara ilişkin savunma istenildiğini ancak davacının savunma yapmaktan imtina ettiğini, kamera kayıtlarının sunulmasının kendileri tarafından da istenildiğini, bu kayıtların sunulmamasının davanın kabulü nedeni olarak sayılamayacağını, fesih gerekçesinin fesih bildiriminde açıkça belirtilmiş olduğunu, iş akdinin İş Kanunu'nun 25/II maddesi uyarınca haklı sebeple feshedildiğini, davacının güvenlik görevlisi olarak işin güvenliğini tehlikeye soktuğunun açık olduğunu, tutanak ve savunma belgelerinin dosyaya sunulmuş olduğunu ileri sürüp, davanın reddine karar verilmek üzere İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasını istemiştir.
E- Delillerin Değerlendirilmesi ve Gerekçe:
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 341 ve devamı maddeleri uyarınca ve özellikle istinaf incelemesinin kapsamının öngörüldüğü 355. maddeye göre re'sen gözetilecek kamu düzenine aykırılık halleri dışında istinaf incelemesi istinaf dilekçesinde belirtilen sebeplerle sınırlı olarak yapılır.
Bu açıklama çerçevesinde bakıldığında açılan dava, davalı bünyesinde çalışan davacının iş akdinin feshi işleminin geçersizliği ve işe iade talebine ilişkindir. Toplanan deliller ve yapılan yargılama sonunda davanın kabulüne karar verilmiş, karara karşı davalı tarafça istinaf yoluna başvurulmuştur.
İşe iade davası için ön koşullar olarak davacı tarafça fesih bildiriminden itibaren bir aylık yasal hak düşürücü süre içerisinde arabuluculuk yoluna başvurulduğu, arabuluculuk anlaşmazlık tutanağı düzenlendikten sonra yasal iki haftalık hak düşürücü süre içerisinde davanın açıldığı, fesih tarihi itibariyle davalı işletmenin otuzun üzerinde işçi çalıştırdığı, davacının iş güvencesi kapsamı dışında kalan işveren vekili veya yardımcısı konumunda olmadığı ve kıdeminin altı aydan fazla olduğu hususları sabit görülmüştür.
Taraflar arasında iş sözleşmesinin feshinin haklı veya geçerli nedene dayanıp dayanmadığı uyuşmazlık konusudur.
Dosyadaki belge ve bilgilerden; davacının 10/08/2020-31/01/2021 tarihleri arasında dava dışı Öz-Ge Güvenlik şirketinden, 01/02/2021-25/02/2021 tarihleri arasında ise davalı güvenlik şirketinden sigorta kaydının bulunduğu, davacının özel güvenlik görevlisi olarak en son davalı güvenlik şirketinin sigortalısı sıfatıyla davalı sitede çalıştığı anlaşılmakla yapılan işin niteliği de gözetildiğinde davalılar arasında asıl işveren-alt işveren ilişkisinin kurulduğu, davalı güvenlik şirketinin alt işveren, davalı sitenin ise asıl işveren olduğu anlaşılmaktadır. Davalı güvenlik şirketi davacının kıdeminin 24 gün olduğunu iş güvencesi hükümlerinden yararlanamayacağını ileri sürmüş ise de işyeri devri kurallarına göre davalı güvenlik şirketinin son alt işveren olduğu, davacının toplam kıdeminin (10/08/2020-25/02/2021 tarihleri arasında çalıştığı) toplam kıdeminin 6 aydan fazla olduğu, bu nedenle iş güvencesi hükümlerinden yararlanacağı sonucuna ulaşılmış, davalı güvenlik şirketinin bu yöne ilişen istinaf itirazlarına iştirak edilmemiştir. Dosyaya ibraz edilen 25/02/2021 tarihli davalı güvenlik şirketinin fesih bildiriminde davacının iş akdinin "mesai saatinizin içinde uyuduğunuz ve site güvenliğini riske attığınız, aynı şekilde site sakinine bilgi vermeden kayıtsız ve onaysız şekilde siteye araç girişine izin verdiğinizden dolayı savunma taleplerinde bulunduk fakat imzalamaktan imtina ettiniz ve imtina ettiğiniz şahitler huzurunda tutanaklar altına alınmıştır. Bu sebeplerden dolayı 25/02/2021 tarihinde iş akdinizin feshedileceğini tarafınıza bildiririz." şeklindeki açıklamayla feshi yoluna gidildiği anlaşılmaktadır. Davalı işverenlik fesih bildiriminde beyan ettiği fesih gerekçeleri ile bağlı olup sonradan ve yargılama sırasında fesih nedenlerini değiştiremez. Bu açıklamalar çerçevesinde davalı işverenliğin davacının iş akdini görevi başında uyuması ve site sakinine haber vermeden araç girişine izin vermesi gerekçeleri ile feshettiği anlaşılmaktadır. Öte yandan dosyaya sunulan ve davacının tebellüğ etmekten imtina ettiğine dair şerh düşülen ihtarnamede davacının 06/02/2021 tarihinde görevi başında uyuması davranışından dolayı tekrarı halinde iş akdinin tazminatsız feshedileceğine dair ihtara ve açıklamaya yer verildiği görülmektedir. Bu durumda fesih nedeni yapılan davacının görevi başında uyuma davranışı bir an için kabul edilse dahi bununla ilgili ihtar verilmiş olup, sonradan bu davranışın fesih gerekçesi yapılması olanaklı değildir. Davacının site sakininden habersiz bir şekilde siteye araç girişine izin vermesi eylemi de yöntemince kanıtlanamamıştır. Kaldı ki davacının bu davranışı uyarma vb. cezalara konu edilebilecek bir davranıştır. Fesih bildiriminde işverenlik tarafından site sakinlerini aramak için davacıya verilen celp telefonunun davacı tarafından kasti olarak kırılması konusuna yer verilmemiştir. Bu sebeple bu eylemin fesih gerekçesi yapılabilmesi mümkün değildir. Bununla birlikte davacının kasten işverenin malına zarar vermesi nedeniyle iş akdinin feshi için İş Kanunu'nun 25/II-h maddesi uyarınca verilen zararın davacının kusur veya kastına göre 30 günlük brüt ücreti tutarından fazla olması gerekmektedir. Davalı işverenlik davacının telefona verdiği zararın miktarını somut olarak ortaya koyamamıştır. Kaldı ki bu husus fesih bildiriminde yer almamaktadır. Sonuç itibariyle iş akdinin haklı veya geçerli nedenle feshedildiği noktasında ispat yükü üzerinde olan davalı işverenlik bu vecibesini yerine getirememiştir. İlk Derece Mahkemesince feshin geçersizliğine dair verilen kararda isabetsizlik bulunmadığı kabul edilmiş, bu nedenlerle davalı vekillerinin istinaf itirazlarına iştirak edilmemiştir.
Tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, istinaf dilekçesinde ileri sürülen hususlara, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kurallarına, HMK’nun 355. maddesi uyarınca istinaf sebepleriyle sınırlı olarak ve resen kamu düzeni yönünden yapılan inceleme ile dosya kapsamına göre, ilk derece mahkemesinin vakıa ve hukuki değerlendirmesine usul ve esas yönünden yasaya aykırılık bulunmadığı, başvuru nedenlerinin yerinde olmadığı kanaatine varılarak, davalı vekillerinin istinaf başvurularının ayrı yarı esas yönünden reddine karar verilmiş ve aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM: Ayrıntısı ve gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1-Davalı Yontown Sitesi Tepeören Villaları Yönetimi vekilinin istinaf başvurusunun HMK'nın 353/1-b.1 maddesi gereğince ESASTAN REDDİNE,
2- Harçlar Kanunu'na bağlı tarife uyarınca alınması gerekli 179,90.-TL istinaf karar harcından peşin alınan 80,70.-TL'nin mahsubu ile bakiye 99,20.-TL harcın davalı Yontown Sitesi Tepeören Villaları Yönetimi'nden alınarak hazineye gelir kaydına,
3-Davalı Jüpiter Özel Güvenlik Ltd. Şti. vekilinin istinaf başvurusunun HMK'nın 353/1-b.1 maddesi gereğince ESASTAN REDDİNE,
4-Harçlar Kanunu'na bağlı tarife uyarınca alınması gerekli 179,90.-TL istinaf karar harcından peşin alınan 80,70.-TL'nin mahsubu ile bakiye 99,20.-TL harcın davalı Jüpiter Özel Güvenlik Ltd. Şti.'nden alınarak hazineye gelir kaydına,
5-İstinaf başvurusu nedeniyle davalıların yaptıkları giderlerin üzerlerinde bırakılmasına,
6-Taraflarca yatırılıp kullanılmayan gider avansı var ise yatıran tarafa iadesine,
7-Kararın tebliği ve harç tahsili işlemlerinin İlk Derece Mahkemesince yerine getirilmesine,
Dair, 7036 sayılı Kanun'un 8/1-a. maddesi uyarınca KESİN olarak dosya üzerinde yapılan inceleme sonucu 12/01/2023 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.