İlgili Kanun / Madde
4857 S. İşK/18-21,24
İSTANBUL
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
28. HUKUK DAİRESİ
Esas No. 2021/2279
Karar No. 2022/1063
Tarihi: 09/06/2022
lİŞÇİNİN YAPTIĞI İŞİN SAĞLIĞINI OLUMSUZ ETKİLEMESİ
lİŞÇİNİN SAĞLIĞINA UYGUN İŞTE ÇALIŞTIRIL-MAMASI
lGEÇERSİZ FESİH
ÖZETİ Dosyanın incelenmesinde davacının astım hastası olduğu, tozlu ve kimyasal bulunan ortamda çalışmasının uygun olmadığına dair raporunun bulunduğu, dinlenen davacı tanıklarının beyanına göre davacının kimyasal temizlik malzemeleri kullandıktan sonra rahatsızlık yaşadığı, bu nedenle daha önce görevli olduğu havuz temizliğinden alınarak fitnes salonunda görevlendirildiği, ancak tanığın işten ayrıldıktan sonraki dönemde davacının görev yeri değiştirilerek tekrar havuz temizliğine verildiği anlaşılmaktadır. Davacının 15/10/2019 tarihli fesih bildiriminde davacının temizlik malzemelerinin kendisine dokunması nedeni ile çok sayıda rapor aldığı ve devamsızlık yaptığı, savunmalarında çamaşır suyu nedeni ile kriz geçirdiği ve işe gidemediği, sağlık kurulu raporuna uygun olarak görev değişikliği talep edilmiş ise de davacıya uygun başka bir iş olanağının bulunmadığı belirtilerek iş akdi sağlık sebepleri nedeni ile haklı olarak feshedilmiştir. Ancak dosya kapsamında dinlenen davacı tanık beyanına göre fitnes bölümünde çalışma imkanı bulunduğu hususu dikkate alındığında istinaf taleplerinin yerinde olmadığı anlaşılmaktadır.
Mahalli mahkemesinden verilen karar karşı davalı vekili istinaf kanun yoluna başvurmuşlar ve dosya istinaf incelemesi yapılmak üzere dairemize gönderilmiş olmakla dosya incelendi.
TARAFLARIN İDDİA VE SAVUNMALARININ ÖZETİ:
İDDİANIN ÖZETİ: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle, müvekkilinin davalı şirket bünyesinde 14/10/2018-15/10/2019 tarihleri arasında temizlik görevlisi olarak çalıştığını, temizlik işinde kullanılan klor, çamaşır suyu gibi kimyasal maddelerden dolayı astım hastası olduğunu, durumunu amirlerine ilettiğinde inanmadıklarını, aşağılayıcı ve alaycı sözlere maaruz kaldığını, rahatsızlığını gösteren sağlık kurulu raporunu sunarak başka bir birimde çalışmak istediğini yazılı olarak genel müdüre bildirmesi sonrasında amirlerinin mobbing uygulamasına maaruz kaldığını ve haksız olarak işten çıkarıldığını beyanla davalarının kabulü ile feshin geçersizliğinin tespitine, müvekkilinin işe iadesine ve işe başlatılmaması halinde ödenmesi gereken tazminatının 8 aylık ücreti tutarı olarak belirlenmesine karar verilmesini talepve dava etmiştir.
SAVUNMANIN ÖZETİ: Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; davacının 17/10/2018-15/10/2019 tarihleri arasında çalıştığını, fesih bildiriminde sehven başlangıç tarihinin 14/10/2018olarak yazıldığını, tesis iadresi tarafından tutulan 20/09/2019 tarihli tutanaktan da anlaşılacağı üzere, davacının temizlik malzemelerinin kendisine dokunduğunu belirterek görevlerini yerine getirmediğinin tespit edildiğini, çalıştığı süre boyunca çok sayıda rapordan dolayı devamsızlık yaptığını, sınırlı sayıda çalıştığı günlerde de arkadaşları ile sorunlar yaşadığını, kırka yakını rapor olmak üzere hafta tatilleri hariç 85 gün devamsızlığı bulunduğunu, 23, 25 ve 29 Eylül tarihlerinde sebepsiz devamsızlık yaptığının02/10/2019 tarihli İK yazısından görülebileceğini, davacının 27/08/2019 tarihli talep dilekçesi ile görev değişikliği istediğini, dilekçesinin ekinde sunduğu 21/08/2019 tarihli sağlık kurulu raporunda "tozlu ve kimyasal bulunan ortamda çalışması uygun değildir" değildir ibaresi olduğunu ancak bu durumda davacıya uygun iş olanağı kalmadığını ve akdin tüm bu sebeplerle haklı olarak fesih edildiğini beyanla davanın reddini savunmuştur.
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARININ ÖZETİ:
Davanın Kabulüyle, işverence yapılan feshin geçersizliğinin ve davacının işe başlatılması gerektiğinin tespitine,
Davacı işçinin işe iadesi için işverene süresi içerisinde başvurması halinde hak kazanılacak olan ve kararın kesinleşmesine kadar en çok 4 aya kadar ücret ve diğer haklarının toplamı olan net 12.556,56 TL' nin davalıdan tahsili gerektiğinin tespitine,
Davacının yasal sürede başvurmasına rağmen işverenin süresinde işe başlatmaması halinde ödenmesi gereken tazminat miktarının 4 aylık brüt ücreti tutarı olan net 15.334,72 TLolarak belirlenmesine,
İLERİ SÜRÜLEN İSTİNAF SEBEPLERİ:
İstinaf yoluna başvuran davalı vekili tarafından ileri sürülen istinaf sebepleri:
1-Davacı; müvekkil işverenlikte temizlik görevlisi olarak istihdam edilmiş olup, dosyada mübrez iş sözleşmesi başta olmak üzere özlük dosyası ile bu husus sabittir. Davacı da temizlik görevlisi olarak çalışacağını bilerek müvekkil işverenlikte çalışmaya başlamıştır. Ne var ki temizlik görevlisi olarak çalışmakta olan davacı süreç içinde "temizlik malzemelerinin kendisine dokunduğu iddiası ile temizlik görevini yerine getirmekten kaçınmıştır" bu husus cevap dilekçemiz ekinde sunulan ve dosyada mübrez 20.09.2019 tarihli tutanak ile de sabittir.
Ayrıca dosya kapsamına sunulan deliller ile sabit olduğu üzere; çalışma süresi boyunca çok sayıda rapor alan ve devamsızlık yapan bir personel olan davacının 40'a yakın raporu olduğu ve hafta tatilleri hariç 85 iş günü devamsızlığının olduğu tespit edilmiştir. Ve de davacı işe geldiği sınırlı sayıdaki günlerde ise çalışma arkadaşlarıyla sorun yaşamıştır.
Yine dosyada mübrez 02.10.2019 tarihli TES-1887 sayılı İnsan Kaynakları Müdürlüğü'ne yazılan yazı ile sabit olduğu üzere davacı 23.09.2019, 25.09.2019 ve 29.09.2019 tarihlerinde herhangi bir mazeret bildirmeksizin işe gelmemiştir. Davacının mazeretsiz olarak işe gelmediği muhtelif tarihlere ilişkin de devamsızlık tutanakları dosyada mübrezdir.
Davacı 02.10.2019 tarihli savunmasında işe gelmeme sebebi olarak "çamaşır suyu nedeniyle kriz geçirdiğini bu yüzden işe gelmediğini" belirtmiştir. Ayrıca iş bu savunmasının ekinde özel bir sağlık kurulundan alınan 25.09.2019 tarihli hasta takip evrakı sunmuştur. Ancak 25.09.2019 tarihli belge incelendiğinde hasta şikayetinin 1 hafta süren boyun ve sağ omuz ağrısı olduğu ve de reçete ile yetinilerek herhangi bir şekilde rapor düzenlenmediği anlaşılmaktadır.
Davacı müvekkil işverenliğe sunmuş olduğu 27.08.2019 tarihli dilekçesi ile görev değişikliği talebinde bulunmuştur. Dilekçesinin ekinde de 21.08.2019 tarihli sağlık raporu sunmuş olup, raporda "tozlu ve kimyasal bulunan ortamda çalışmasının uygun olmadığı" belirtilmektedir.
Tüm bu sebeplerle; davacı tarafından hastalığının tedavisinin mümkün olmadığının bildirilmesi, bahse konu sağlık raporu, tesis tutanakları, davacının savunması ile davacının temizlik personeli olarak çalışmaya devam etmek istememesi, işini aksatması, sürekli rapor alması, devamsızlıkları ve işyerinde çalışma arkadaşları ile yaşanan uyumsuzluklar birlikte değerlendirildiğinde neticede iş akdinin devamı işverenden beklenemeyecek hale geldiğinden davacının iş akdi haklı nedenle feshedilmiştir.
UYUŞMAZLIK KONUSU HUSUSLAR:
İstinaf yoluna başvuran davalı yönünden anlaşmazlık konusu hususlar:
1-Feshin haklı veya geçerli nedene dayanıp dayanmadığı hususu,
DELİLLER:
1.Davacı tanıkları
2.Davalı tanıkları
3.İşyeri ve SGK kayıtları
4.Bilirkişi incelemesi
Sigortalı işten ayrılış bildirgesinde işten ayrılış tarihi (15/10/2019), işten ayrılış nedeni kod (28- İşveren tarafından sağlık nedeni ile fesih) olarak belirtilmiştir. Bildirgede SGK işyeri sicil numarası (1142839) ve (İstanbul Spor Etkinlikler… Aş.) ünvanı olarak gözükmektedir.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ ve HUKUKİ SEBEPLER:
İlk derece mahkemesince "Davanın Kabulüne," şeklinde karar verilmiş olup davalı vekili tarafından süresinde istinaf yoluna başvurmuştur.
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun 355.maddesi uyarınca istinaf incelemesi, istinaf dilekçesinde belirtilen sebeplerle sınırlı olarak yapılır. Ancak bölge adliye mahkemesi kamu düzenine aykırılık gördüğü takdirde bunu resen gözetir.
A-Başvuru dilekçesindeki itirazlar gözetilerek belirlenen uyuşmazlık konusu hususlar, işe iade davasının koşullarından sonra teker teker aşağıda irdelenmiştir:
İşe iade davasının koşulları:
İş yerinde 30 veya daha fazla işçi çalışıyor olması, iş sözleşmesi feshedilen işçinin en az 6 aylık kıdeminin bulunması, feshi yapılan iş sözleşmesinin belirsiz süreli olması, işçinin 4857 sayılı kanunun 18/ son maddesinde tanımlanan nitelikte işveren vekili olmaması ve davanın feshin tebliği tarihinden itibaren 1 ay içerisinde açılmış olması gerekmektedir.
Somut olayda, davalıiş yerinde 30’dan fazla işçinin çalıştığı, davacının belirsiz süreli iş sözleşmesiyle çalıştığı, davacının kıdeminin 6 aydan fazla olduğu, işveren vekili niteliği taşımadığı, davacının işten çıkartıldığı tarihin 15/10/2019 tarihi olduğu, fesih bildiriminin aynı tarihte yapıldığı, davanın arabuluculuk sürecinden sonra 03/12/2019 tarihinde yasal hak düşürücü süre içinde açıldığı anlaşılmıştır. Sonuç olarak davacının iş güvencesi kapsamında olduğu ve davanın hak düşürücü süre içerisinde açıldığı tespit edilmiştir.
Ayrıca feshin usulü yönünden (4857 S.K. m.19/1) yapılan incelemede davalı işverenlikçe feshin bildiriminin YAZILI olarak yapıldığı anlaşılmıştır.
İstinaf yoluna başvuran davalı yönünden anlaşmazlık konusu hususların incelenmesi:
İlk derece mahkemesi, "…İddia ve savunmanın ispatı bakımından sigorta ve işyeri kayıtları celp edilmiş, tanık dinlenmiş ve tarafların tüm delilleri toplanmıştır.
Davacı tanığı Tufan P., davalı şirketin değişik tesislerinde işletme amiri olarak çalıştığını, davacı ile 05/02/2019 tarihine kadar 4-5 ay aynı tesiste çalıştıklarını, birlikte çalıştıkları dönemde, davacının temizlik malzemelerinden rahatsız olması nedeniyle fitness salonunda görevlendirildiğini, fitness salonunda temizlik malzemeleri kullanılsa bile havuzda olduğu gibi kimyasal madde kullanılmadığını, davacının rahatsızlığının temizlik malzemeleri kaynaklı değil havuzda kullanılan kimyasal maddeler kaynaklı olduğunu, kendisi ayrıldıktan sonra yerine gelen yöneticinin davacının görev yerini değiştirerek havuz temizliği işine verdiğini öğrendiğini, bunun üzerine o anki yöneticiler ile konuştuğunu, davacının durumunu anlattığını, hatta görevini neden değiştirdiklerini sorduğunu ve yönetici konumundaki kişinin herkesin görev yerlerini değiştirme hakları olduğunu, istedikleri yerde görevlendirebileceklerini söylemekle yetindiğini, başka gerekçe bildirmediğini, bu durumda davacıyı ayrılmaya zorlamak için görev yerini değiştirdiklerini düşündüğünü, kendi döneminde 14 temizlik görevlisi bulunduğunu, bu nedenle davacıyı havuz temizliği görevine vermeseler de işleri aksamadan yürütebildiklerini beyan etmiştir.
Talimat ile ifadesi alınan davacı tanığı Zeki E., davacının iş arkadaşlarıyla arasının iyi olmadığını, nefes darlığı olduğu için kimyasal madde soluyamadığından fitness bölümünde görevlendirildiğini, ne zaman temizlik malzemesi solusa nefes darlığından hastanelik olduğunu, diğer çalışanların davacının fitness bölümünde oturmasından rahatsızlık duyduklarını ve müdüre şikayet ettiklerini, bu nedenle müdür tarafından genel temizliğe alınmasından dolayı işten çıkarılmış olabileceğini beyan etmiştir.
Davalı tanıklarından Selma U.'ya tebligat yapılamadığı ve tebligata yarar adresinin bildirilmediği, Hilal Y., davetiye tebliğine rağmen gelmediği, ihzar çıkarıldığı, ihzara ekli tutanağa göre bildirilen adreste bu isimde çalışan birinin bulunmadığının bildirildiği görülmüş olmakla ve ayrıca dinlenen tanık anlatımları ve dosya kapsamına göre olayın yeterince aydınlığa kavuştuğu kanatine varılmakla davalı tanığının dinlenmesinden vazgeçilmiştir.
Dava dilekçesi ekinde Sağlık Bakanlığı Tuzla Devlet Hastanesi Sağlık Kurulunun 21/08/2019 tarihli raporu ibraz edilmiştir. Bu raporun davalıya verildiği cevap dilekçesinden anlaşılacağı üzere, davalının da kabulündedir.
Ekim ayı ücret bordrosuna göre davacıya 14 gün için 1802,82 TL tahakkuk ettirildiği, buna göre 1 gün karşılığı 128,77 TL ve 30 gün karşılığı brüt 3.863,18 TL olduğu, ayrıca 10 gün için 90 TL yemek ücreti tahakkuk ettirildiği, aylık karşılığının 270,00 TL olduğu ve 13 gün için 104,00 TL yol ücreti tahakkuk ettirilmesi nedeniyle aylık yol ücretinin 240,00 TL olduğu görülmekle giydirilmiş brüt ücreti 4.370,00 TL olduğu belirlenmiş, buna göre yalnızca damga vergisi mahsup edilmek suretiyle işe başlatmama tazminatı 15.334,72 TL, SGK primi, gelir ve damga vergisi mahsup edilmek üzere boşta geçen süre ücreti 12.556,56 TL olarak hesaplanmıştır.
İddia, savunma, tanık anlatımları, sağlık kurulu raporu ve tüm dosya kapsamında göre, akdin haklı veya geçerli nedenle fesih edildiği savunmasının yerinde olmadığı kanaatine varılmakla süresinde ve usulüne uygun açıldığı anlaşılan davanın kabulü ile feshin geçersizliğinin tespitine, davacının işe iadesine işe başlatılmaması halinde ödenmesi gereken tazminatının hizmet süresi ve yaptığı iş gözetilerek 4 aylık brüt ücreti olarak belirlenmesine karar vermek gerektiği sonuç ve kanaatine varılmıştır…" gerekçesi ile davanın kabulüne karar vermiştir.
Davalı vekili davacının temizlik görevlisi olarak istihdam edilmesine rağmen çalışma süresince rapor aldığı ve devamsızlık yaptığını, mazeretsiz işe gelmediğini, tozlu ve kimyasal bulunan ortamda çalışmasının uygun olmadığına dair raporunun bulunması, hastalığının tedavisinin mümkün olmadığını ve temizlik personeli olarak çalışmaya devam etmek istememesi nedeni ile iş akdinin haklı nedenle feshedildiğini, davacının dilekçesinde de ek herhangi bir hak talep etmemesine rağmen yol ve yemek ücretinin hesaplamaya dahil edilmesinin hatalı olduğunu belirterek istinaf talebinde bulunmuştur.
Dosyanın incelenmesinde davacının astım hastası olduğu, tozlu ve kimyasal bulunan ortamda çalışmasının uygun olmadığına dair raporunun bulunduğu, dinlenen davacı tanıklarının beyanına göre davacının kimyasal temizlik malzemeleri kullandıktan sonra rahatsızlık yaşadığı, bu nedenle daha önce görevli olduğu havuz temizliğinden alınarak fitnes salonunda görevlendirildiği, ancak tanığın işten ayrıldıktan sonraki dönemde davacının görev yeri değiştirilerek tekrar havuz temizliğine verildiği anlaşılmaktadır. Davacının 15/10/2019 tarihli fesih bildiriminde davacının temizlik malzemelerinin kendisine dokunması nedeni ile çok sayıda rapor aldığı ve devamsızlık yaptığı, savunmalarında çamaşır suyu nedeni ile kriz geçirdiği ve işe gidemediği, sağlık kurulu raporuna uygun olarak görev değişikliği talep edilmiş ise de davacıya uygun başka bir iş olanağının bulunmadığı belirtilerek iş akdi sağlık sebepleri nedeni ile haklı olarak feshedilmiştir. Ancak dosya kapsamında dinlenen davacı tanık beyanına göre fitnes bölümünde çalışma imkanı bulunduğu hususu dikkate alındığında istinaf taleplerinin yerinde olmadığı anlaşılmaktadır.
İlk derece mahkemesi kararı usul ve yasaya ve dosya içeriğine uygundur, aksine itirazların hiçbirisi yerinde görülmemiştir.
Tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, İlk Derece Mahkemesinin objektif, mantıksal ve hayatın olağan akışına uygun, dosyadaki verilerle çelişmeyen tespitlerine ve uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile İlk Derece Mahkemesi kararında yazılı gerekçelere göre davalı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar vermek gerekmiştir.
B-Kamu düzeni açısından maddi-hukuki durumun incelenmesinde; ilk derece mahkemesinin kararında Dairemizce re'sen gözetilecek kamu düzenine aykırılık hallerinden hiç birisinin bulunmadığı saptanmıştır.
HÜKÜM: Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
İlk Derece Mahkemesi kararı usul ve esas yönünden hukuka uygun bulunduğundan, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 353/1,b-1. maddesi gereğince davalı vekilinin istinaf başvurusunun ESASTAN REDDİNE,
Alınması gerekli80,70 TL istinaf karar harcından peşin alınan 59,30TL harcın mahsubu ile bakiye 21,40 TL harcın davalıdan alınarak hazineye irat kaydına,
Davalı tarafça yapılan istinaf yargılama giderlerinin kendi üzerinde bırakılmasına,
İstinaf incelemesi sırasında duruşma açılmadığından davacı yararına istinaf vekalet ücreti takdirine yer olmadığına,
Karar tebliğ ve harç müzekkeresi işlemlerinin ilk derece mahkemesi tarafından yapılmasına,
Dosya üzerinde yapılan inceleme sonunda, 7036 sayılı İş Mahkemeleri Kanununun 8/1-a maddesi uyarınca KESİN olmak üzere 09/06/2022 tarihinde oy birliği ile karar verildi.