İlgili Kanun / Madde
4857 S.İşK/2,18-21
T.C
YARGITAY
9. HUKUK DAİRESİ
Esas No. 2008/1874
Karar No. 2008/25044
Tarihi: 25.09.2008
l İŞYERİNİN KİRAYA VERİLMESİ
l KİRA SÖZLEŞMESİNİN MUVAZAAYA DAYANMASI
ÖZETİ: Dosyadaki bilgi ve belgelere, mahkemece yapılan keşif ve alınan bilirkişi raporuna, dinlenen tanık anlatımlarına göre davalılar arasındaki kira sözleşmesinin muvazaalı olduğu, davalı Sis Sayılgan A.Ş.nin üretime yönelik asli işlerini 4857 sayılı İş Kanunu'nun 2.maddesine aykırı olarak diğer davalı şirkete yaptırdığı anlaşılmaktadır. Bu durumda davacı işçinin gerçek işvereni davalı Sis Sayılgan A.Ş. olup, davacı işçi bakımından işveren sıfatı bulunmayan diğer davalı hakkında davanın husumet yönünden reddi gerekir. Mahkemece davalılar arasındaki kira sözleşmesi ilişkisinin muvazaaya dayandığı kabul edilmesine rağmen davalı Tekstil Konfeksiyon San. ve Tic.Ltid. Şti.'nin işe başlatmama tazminatı ve davacının çalıştırılmadığı en çok dört aylık ücret ve diğer haklardan sorumlu tutulmuş olması hatalı olmuştur.
DAVA: Davacı, feshin geçersizliğine ve işe iadesine karar verilmesini istemiştir.
Yerel mahkeme, isteği kısmen hüküm altına almıştır.
Hüküm süresi içinde davalılar avukatı tarafından temyiz edilmiş olmakla, dava dosyası için Tetkik Hâkimi S.Göktaş tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
Davacı işçi, davalılara ait işyerinde 20.9.2005 tarihinde işe başladığını, iş sözleşmesinin işverence sendika üyesi olduğunun öğrenilmesi, sigorta girişinin yapılması konusunda ısrarcı olması ve SSK müfettişlerinin işyerine baskın düzenlemesi ve ödenmeyen ücretlerin talep edilmesi nedenleri ile 6.4.2006 tarihinde feshedildiğini ileri sürerek feshin geçersizliğine ve işe iadesine karar verilmesini, işe başlatılmama halinde ödenmesi gereken tazminat ile boşta geçen süre ücretinin belirlenmesini istemiştir.
Davalı Sis Sayılgan İplik San.ve Tic .A.Ş., davacının kiracıları durumunda olan davalı Ulusay Tekstil Konfeksiyon San.ve Tic. Ltd. Şti. nin işçisi olduğunu, davanın husumet yönünden reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı Ulusay Tekstil Konfeksiyon San.ve Tic.Ltid.Şti., davacının altı aylık kıdem süresini doldurmadığını, iş sözleşmesinin devamsızlık nedeni ile haklı olarak feshedildiğini belirterek davanın reddine karar verilmesi gerektiğini savunmuştur.
Mahkemece tanık anlatımlarına göre davacının 20.9.2005-6.4.2006 tarihleri arasında fiilen çalıştığı, toplanan deliller, yapılan keşif ve diğer belgelere göre işyerinde sigortasız çalıştırılması uygulamasının halen devam etmekte olması ve yine evrak üzerinde muvazaalı şekilde kurularak kanuna karşı hile yolu ile çalışma uygulamasının var oluşu gerçeği de dikkate alındığında her iki davalı şirketin ayrı ayrı şirketler olmayıp Ulusoy Tekstil Konfeksiyon şirketinin kayıtlar üzerinde şirket olarak gösterildiği, her iki şirket arasında irtibat olduğu ve her iki şirket arasında muvazaa bulunduğu, davacının sigortasının yapılmasını ve ücretlerinin ödenmesini talep ettiği için iş sözleşmesinin feshedildiği, feshin sendikal nedene dayandığının kanıtlanmadığı gerekçesi ile davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Karar davalılar tarafından temyiz edilmiştir.
Davacı işçinin 20.9.2005-6.4.2006 tarihleri arasında çalıştığı, iş sözleşmesinin geçerli bir neden olmadan feshedildiği dosya içeriğinden anlaşıldığından davalı Sis Sayılgan A.Ş.'nin bu yöne ilişkin temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
Ancak, dosyadaki bilgi ve belgelere, mahkemece yapılan keşif ve alınan bilirkişi raporuna, dinlenen tanık anlatımlarına göre davalılar arasındaki kira sözleşmesinin muvazaalı olduğu, davalı Sis Sayılgan A.Ş.nin üretime yönelik asli işlerini 4857 sayılı İş Kanunu'nun 2.maddesine aykırı olarak diğer davalı şirkete yaptırdığı anlaşılmaktadır. Bu durumda davacı işçinin gerçek işvereni davalı Sis Sayılgan A.Ş. olup, davacı işçi bakımından işveren sıfatı bulunmayan diğer davalı hakkında davanın husumet yönünden reddi gerekir. Mahkemece davalılar arasındaki kira sözleşmesi ilişkisinin muvazaaya dayandığı kabul edilmesine rağmen davalı Tekstil Konfeksiyon San. ve Tic.Ltid. Şti.'nin işe başlatmama tazminatı ve davacının çalıştırılmadığı en çok dört aylık ücret ve diğer haklardan sorumlu tutulmuş olması hatalı olmuştur.
Belirtilen nedenlerle, 4857 sayılı İş Kanunun 20.maddesinin 3.fıkrası hükmün bozulmak suretiyle ortadan kaldırılması ve aşağıdaki gibi karar gerekmiştir.
HÜKÜM: Yukarıda belirtilen nedenlerle;
l-) Bursa 4.İş Mahkemesinin 15.10.2007 gün ve 898–779 sayılı kararının bozularak ortadan kaldırılmasına,
2-) Davalı Tekstil Konfeksiyon San. ve Tic.Ltid. Şti. hakkında açılan davanın husumet yönünden reddine,
3-) Davalı Sis Sayılgan İplik San. ve Tic. A.Ş.hakkında açılan davanın kabulü ile,
a) İşverence yapılan feshin geçersizliğine ve davacının işe iadesine,
b) Davacının yasal sürede işe başvurmasına rağmen, işverenin süresi içinde işe başlatmaması halinde ödenmesi gereken tazminat miktarının fesih nedeni ve kıdemi dikkate alınarak 4 aylık ücreti olarak belirlenmesine,
c) Davacının işe iade için işverene süresi içinde başvurması halinde hak kazanılacak olan ve kararın kesinleşmesine kadar en çok dört aylık ücret ve diğer haklarının davacıya ödenmesi gerektiğinin belirlenmesine, davacının işe başlatılması halinde varsa ödenen ihbar ve kıdem tazminatının bu alacaktan mahsubuna,
d) Harç peşin alındığından yeniden alınmasına yer olmadığına,
e) Davacı vekille temsil edildiğinden, karar tarihinde yürürlükte olan tarifeye göre 500.YTL vekâlet ücretinin davalıdan alınıp davacıya verilmesine,
f) Davacı tarafından yapılan ( 38.80 ) YTL yargılama giderinin davalıdan alınıp davacıya verilmesine, davalı Sis Sayılgan İplik San. ve Tic. A.Ş.nin yaptığı yargılama giderinin üzerinde bırakılmasına,
4-) Husumetten reddedilen dava nedeni ile 500.YTL vekâlet ücretinin davacıdan alınarak davalı Tekstil Konfeksiyon San. ve Tic.Ltid. Şti.'ne verilmesine,
5-) Peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine, kesin olarak oybirliğiyle 25.9.2008 tarihinde karar verildi.