ÜCRETİN ÇALIŞMA KARŞILIĞI OLMASI

SAYILAR

Esas No : 2008/23053
Karar No : 2010/11331
Tarihi : 19.04.2010
İlgili Kanun/Madde : 4857 S.İşK/32
Yargı Yeri: YARGITAY 9. HUKUK DAİRESİ

Ek Başlıklar : • ÜCRETİN ÇALIŞMA KARŞILIĞI OLMASI • İDARİ YARGI KARARI İLE İŞE DÖNÜLMÜŞ OLSADA ÇALIŞILMAYAN DÖNEM İÇİN ÜCRET İSTENEMEYECEĞİ

Tam Metin

     

 

YARGITAY
9. HUKUK DAİRESİ
 
Esas No.
Karar No.
Tarihi:
2008/23053
2010/11331
19.04.2010
İlgili Kanun / Madde
4857 S.İşK/32
   

  • ÜCRETİN ÇALIŞMA KARŞILIĞI OLMASI
  • İDARİ YARGI KARARI İLE İŞE DÖNÜLMÜŞ OLSADA ÇALIŞILMAYAN DÖNEM İÇİN ÜCRET İSTENEMEYECEĞİ
  ÖZETİ , Davacının kesinleşen idari yargı karan ile nedeniyle davalıya ait işyerinde askerlik sonrası çalıştırılması gerektiği sabit olmuştur. Ancak davalı işveren haksız olarak davacıyı çalıştırmadığı için 07.08.2001-17.09.202 tarihleri arasında boşta kalan günler için ücret, 3 ayda bir verilen 13 yevmiye ve yılda 52 yevmiye  tutarında ilave tediye alacağı, TIS 6772 sayılı yasa uyarınca verilen Haziran ve Aralık aylarında birer aylık ücret tutarında akdi ikramiye alacağına hak kazanmıştır." gerekçesi ile davacıya 07.08.2001 – 16.09.2002 tarihleri arasındaki süre için ücret, 6772 sayılı yasadan kaynaklanan ilave tediye ve Toplu İş sözleşmesinden  kaynaklanan ikramiye alacaklarının kabulüne karar vermiştir.
Davacının istek döneminde yürürlükte olan 1475 Sayılı Yasanın 26. maddesinde ücret "bir kimseye bir iş karşılığında işveren veya üçüncü kişiler tarafından sağlanan ve nakden ödenen meblağı kapsar." şeklinde tanımlanmıştır. Yine Anayasanın 55. maddesinde ücretin emeğin karşılığı olduğu belirtilmiştir. Yargıtay’ın yerleşmiş içtihatlarında çalışılmayan dönemde ücrete hak kazanılamaz yönündedir
.
 
             

DAVA                         :Davacı, maaş , ikramiye, ilave tediye, nema manevi tazminat ,ücret,
akdi ikramiye alacaklarının ödetilmesine karar verilmesini istemiştir.
Yerel mahkeme, isteği kısmen hüküm altına almıştır.
Hüküm süresi içinde davalı avukatı tarafından temyiz edilmiş olmakla, dava dosyası için Tetkik Hakimi R.Taşdelen tarafından düzenlenen rapor dinlendikten soma dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
Davacı, Orman Bakanlığı Ağaçlandırma ve Erozyon Kontrolü Genel Müdürlüğü Iç Anadolu Bölge Müdürlüğü Ankara Orman Fidanlık Müdürlüğü'ne bağlı Beypazarı Orman Fidanlık Mühendisliği'nde arazi mühendisi olarak mevsimlik işçi sıfatıyla 15.04.1999-15.03.2000 tarihleri arasında çalıştığını, askerlik nedeniyle 15.03.2000 tarihinde askerlik dönüşüne kadar hakları saklı kalmak kaydıyla dilekçe verdiğini, 2000 yılında Bakanlık bünyesinde mevsimlik işçilere 26.10.2000 tarihli protokol ile daimi işçi kadrosu verildiğini, ancak evraklarının yanlış düzenlenmiş olması nedeniyle daimi kadrodan yararlanamadığını, 07.08.2001 tarihinde askerlik dönüşünde işe başlatılması için  başvurduğunu, "2000 yılında askerde olduğu ve çalışmalarının Bakanlığa bildirilmediği, 3 ay içinde hiçbir belgenin Bakanlığa ulaşmadığı" gerekçeleri ile daimi işçi kadrosuna geçmesi için bir işlem yapılamayacağının bildirildiğini, Ankara 1. İdare Mahkemesi'nde 2001/1290 esas sayılı dosyası ile açılan davada, işlemin iptaline ve daimi işçi kadrosuna geçirilmesine karar verildiğini, bu nedenle 17.09.2002 tarihinde daimi işçi kadrosuna alındığını belirterek, 07.08.2001-17.09.2002 tarihleri arasında geçen süre için maaş, ikramiye, ilave tediye, nema, manevi tazminat alacaklarının davalıdan tahsiline karar verilmesini istemiştir.
Davalı vekili davacının 15.04.1999 tarihinden itibaren çalışırken, 15.03.2000 tarihinde askerlik nedeniyle işten ayrıldığını, askerlik dönüşü 07.08.2001 tarihinde daimi işçi kadrosuna geçmek için,  Kam u Kurum Ve Kuruluşlarında Daimi Kadrolarına ilk Defa Alınacaklar Hakkında Uygulanacak Sınav Yönetmeliğinden Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmeliğin geçici 1. maddesinden yararlanma talebinde bulunduğunu, Ankara 1. idare Mahkemesi'nde açılan dava sonucu verilen kararın Danıştay 12. Dairesi'nin 25.03.2005 tarihli karan ile onanarak kesinleştiğini, açılan davanın İdare Mahkemesi  davasının devamı niteliğinde olduğundan İş Mahkemesi'nin görevli olmadığını belirterek, davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Mahkemece "Yapılan yargılama, incelenen belgeler, bilirkişi raporu ve tüm dosya kapsamından; davacının arazi mühendisi göreviyle mevsimlik işçi olarak 15.04.1999-15.03.2000 tarihleri arasında çalıştığı, askerlik nedeniyle görevinden ayrıldığı, 15.03.2000 tarihli dilekçe ile "askerlik  nedeniyle 15.03.2000 tarihinde işten ayrıldığını ve tüm haklarının askerlik dönüşüne kadar saklı tutulmasını" talep ettiği, askerlik dönüşü daimi işçi kadrosuna geçmek için müracaat ettiği, ancak 07.08.2001 tarihinde Personel Daire Başkanlığı'nın 16.08.2001 tarihli yazısı ile talebinin reddedildiği anlaşılmıştır.
Ankara 1. İdare  Mahkemesi'nin 2001/1290 esas 2002/566 karar sayılı kararında "Orman Bakanlığı ve bazı Kamu Kurumlarında 2000 yılında belirli süreli iş akdiyle istihdam edilen geçici ve mevsimlik işçilerin 26.10.2000 tarihli protokol ve 2001 Mali Yılı Bütçe Yasası'nın 46. maddesi gereğince, 02.02.2001 tarih ve 2055 sayılı Olur ile 5562 kadroya Orman Bakanlığı'nın çeşitli birimlerinde çalışan ve isimleri belirtilen işçilerin kadroya geçirildiği, davacının 15.04.1999 tarihinde mevsimlik işçi olarak çalışmaya başladığı, 1111 sayılı Askerlik Yasası uyarınca zorunlu askerlik görevi ile kıdem tazminatı almadan 15.03.2000 tarihinde işten ayrıldığı, terhisten soma daimi işçi kadrosunda işe başlatılmasını talep ettiği, kadroya geçirilecek listede 252. sırada yer aldığı, 07.08.2001 tarihinde daimi işçi kadrosunda işe başlayıp intibakının yapılması gerektiği, Bakanlıkça yapılan işlemin iptaline dair karar verildiği" kararın Danıştay 12. Dairesi'nin 25.03.2005 tarih ve 2002/3675 esas 2005/980 karar sayısı ile onanarak kesinleştiği anlaşılmıştır.
02.02.2001 tarih ve 24306 sayılı Resmi Gazete'de yayınlanarak yürürlüğe giren Kamu Kurum Ve Kuruluşlarında Daimi Kadrolarına İlk Defa Alınacaklar Hakkında Uygulanacak Sınav Yönetmeliğinden  Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmeliğin geçici 1. maddesinde "Tarım ve köy İşleri Bakanlığı, Orman Bakanlığı, Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğü ile DSİ Genel Müdürlüğü'nde 2000 yılında belirli süreli hizmet akdiyle geçici, mevsimlik ve muayyen sureli pozisyonlarında istihdam edilen veya 26.10.2000 tarihi itibariyle çalışmakta olanlar, daimi işçi olarak tescillerinin kurumca yapılması kaydıyla 02.02.2001 tarihinden itibaren 3 ay içinde adı geçen kurumlarca daimi işçi kadrolarına geçirilebilecekleri" hükmü yer almaktadır.
Davacının kesinleşen idari yargı karan ile nedeniyle davalıya ait işyerinde askerlik sonrası çalıştırılması gerektiği sabit olmuştur. Ancak davalı işveren haksız olarak davacıyı çalıştırmadığı için 07.08.2001-17.09.202 tarihleri arasında boşta kalan günler için ücret, 3 ayda bir verilen 13 yevmiye ve yılda 52 yevmiye  tutarında ilave tediye alacağı, TIS 6772 sayılı yasa uyarınca verilen Haziran ve Aralık aylarında birer aylık ücret tutarında akdi ikramiye alacağına hak kazanmıştır." gerekçesi ile davacıya 07.08.2001 – 16.09.2002 tarihleri arasındaki süre için ücret, 6772 sayılı yasadan kaynaklanan ilave tediye ve Toplu İş sözleşmesinden  kaynaklanan ikramiye alacaklarının kabulüne karar vermiştir.
Davacının istek döneminde yürürlükte olan 1475 Sayılı Yasanın 26. maddesinde ücret "bir kimseye bir iş karşılığında işveren veya üçüncü kişiler tarafından sağlanan ve nakden ödenen meblağı kapsar." şeklinde tanımlanmıştır. Yine Anayasanın 55. maddesinde ücretin emeğin karşılığı olduğu belirtilmiştir. Yargıtay’ın yerleşmiş içtihatlarında çalışılmayan dönemde ücrete hak kazanılamaz yönündedir.
Somut olayda davacı 07.08.1991 – 17.09.2002 tarihleri arasında çalışmamış, bu tarihte İdare Mahkemesinin verdiği karar neticesinde çalışmaya başlamıştır. Çalışmaya başladığı tarihten somaki ücretlerin ödendiği konusunda da taraflar arasında bir uyuşmazlık bulunmamaktadır.
Bu nedenlerle çalışılmayan dönemi kapsayan dava konusu isteklerin tümden reddi gerekirken yazılı gerekçe ile ücret ve geniş anlamda ücret mahiyetinde olan ilave tediye ve ikramiye isteklerinin kabulüne karar verilmesi hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ:Temyiz olunan kararın yukarıda yazılı sebepten BOZULMASINA,
peşin alman temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine,19.04.2010 gününde oybirliğiyle karar verildi.