İlgili Kanun / Madde
2822 S.TSGLK/3,13,14,15
T.C
YARGITAY
9. HUKUK DAİRESİ
Esas No. 2008/15787
Karar No. 2008/10909
Tarihi: 01.05.2008
l ASIL İŞİ TAMAMALAYICI NİTELİKTE BÜRO İŞLERİ
l TEK BİR İŞYERİ OLARAK DEĞERLENDİRME
l MUVAZAA
l BAŞVURU TARİHİNDEN KISA SÜRE ÖNCE İŞÇİ ALIMI
l YETKİ ALINMASINI ENGELLEMEK AMACIYLA ALINAN İŞÇİLERİN SAYIDAN DÜŞÜLMESİNİN GEREKMESİ
ÖZETİ: Büro işyerinde yapılan işler, fabrikada yapılan işleri tamamlayan nitelikte işler olduğundan şirketin asıl işi olan fabrikada yapılan üretime yardımcı iş olarak değerlendirmeli ve her iki işyerinin de bir işyeri kabul edilmelidir.
Fabrika işyerinde başvuru tarihi dışındaki önce ve sonra olmak üzere bir yıllık süre içerisinde fabrikada 65–71 işçi, büroda da 13–17 çalışan işçi olduğu tespit edilmiştir, işveren tarafından başvuru tarihinden önce işçi alımına neden olarak sipariş alındığı, üretimde artış olduğu iddia edilmemiş ve bu konularla ilgili delilde sunulmamıştır. Bu durumda davalı sendikanın muvazaa iddiası gerçek olduğunun kabulü ile sonradan bildirilen işçilerin toplam işçi sayısından düşülmesi, büro ve fabrikanın oluşturduğu işyerinde başvuru tarihinde toplam 66+17=83 işçi çalıştığı, bunlardan 48 işçinin davalı sendikanın üyesi olduğu ve davalı sendikanın işyerinde çalışan işçilerin yarısından fazlasının üye çoğunluğuna sahip bulunduğunun kabulü gerekmiştir.
DAVA: E.Plastik Ambalaj San. Ve Tic. A.Ş. ile 1-L.-İş Sendikası 2-Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı aralarındaki dava hakkında İzmir 8. İş Mahkemesinden verilen 6.3.2008 günlü ve 760–134 sayılı hüküm davalılar tarafından temyiz edilmiş olmakla, dava dosyası için Tetkik Hakimi N.Çoruh tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.
L.-İş Sendikası, E. Plastik Ambalaj San ve Tic. A.Ş Pınarbaşı/İzmir'de bulunan fabrika işyerinde çoğunluk tespiti için 29.6.2007 tarihinde Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığına başvurarak yetkili sendika olduğunun tespitini istemiştir. Bakanlık tarafından işyerinde başvuru tarihi itibariyle 83 işçinin çalıştığı, bunlardan 48 işçinin davalı sendika üyesi olduğu sonucuna varılarak işyeri düzeyinde olumlu yetki tespiti yapılarak yetki tespit yazısı ilgililere göndermiştir.
İtiraz eden işveren, davalı sendikanın başvurusu üzerine Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından şirkete ait Pınarbaşı İzmir'e bulunan fabrika işyeri için olumlu yetki tespiti yapıldığını, oysa tespite konu işyerinin işletme kapsamında olduğunu, yetki tespitinin de işletme düzeyinde yapılması gerektiğini, davalı Sendikanın gerek işyeri ve gerek işletme düzeyinde, yasal çoğunluğunun bulunmadığını, bu nedenle tespitin işçi ve üye sayısı bakımından da hatalı olduğunu belirterek Bakanlığın 10.8.2007 tarih ve 24887-36066 sayılı yetki tespitinin iptaline karar verilmesini istemiştir.
Davalı Bakanlık, davacı işletmeye dâhil olduğunu iddia ettiği Yenişehir/ İzmir adresinde bulunan işyerinin farklı işkoluna girdiğini, tespitin doğru, itiraz haksız olduğunu savunarak davanın reddini istemiştir.
Davalı sendika büro işyerinin İş Kolları Tüzüğü'nün 17 sıra numaralı işkoluna girdiğini, kendilerinin ise 03 sıra numaralı "Petrol Kimya ve Lastik" işkolunda faaliyette bulunduklarından kendi işkollarında kurulu olan fabrika işyerinde çoğunluk tespiti istediklerini, fabrika işyerinde çalışan işçi sayısının 83 değil 65 işçi olduğunu, bu işçilerin 49'unun üyeliğine sahip bulunduklarını, ancak işverenin işyerinde sendikal örgütlenmeden haberdar olunca sendikanın yetkisini düşürmek için muvazaalı işlemlerle başvuru tarihinden sonra işe aldığı işçileri kayıt üzerinde başvuru tarihinden önce işe almış gibi gösterdiğini, bu işçilerin toplam işçi sayısında nazara alınmaması gerektiğini, belirterek itirazın reddini savunmuştur.
Mahkemece, büro ve fabrika işyerleri bir işletme olarak kabul edilip başvuru tarihi itibarıyla işletmede çalışan işçi sayısının 108. üye sayısının 48 olduğu ve davalı sendikanın çoğunluğu bulunmadığı gerekçesi ile itirazın kabulü ile Bakanlık tarafından yapılan olumlu yetki tespitinin iptaline karar verilmiştir.
Dosyadaki bilgi ve belgelerden itiraz eden şirkete ait Yenişehir/ İzmir adresinde bulunan büro işyerinde tespite konu fabrika işyerinde üretilen ürünlerin maliyet ve satışlarının yapıldığı, muhasebe kayıtlarının tutulduğu ve fabrikanın bu işyerinden sevk ve idare edildiği anlaşılmaktadır. Bu işyerleri 2822 sayılı TİSGLK’ nun üçüncü maddesi anlamında işletme değildir. Büro işyerinde yapılan işler, fabrikada yapılan işleri tamamlayan nitelikte işler olduğundan şirketin asıl işi olan fabrikada yapılan üretime yardımcı iş olarak değerlendirmeli ve her iki işyerinin de bir işyeri kabul edilmelidir. Bu nedenle mahkemece her iki işyerindeki işçi sayısının çoğunluk tespitinde dikkate alınması doğrudur.
Diğer taraftan davalı sendikanın cevap dilekçesinde ve yargılama aşamasında ileri sürdüğü muvazaa iddiası üzerinde durulmamıştır. İşveren tarafından dosyaya sunulan büro ve fabrikada çalışan işçilere ait işe giriş bildirgeleri incelendiğinde; fabrika işyerinde 21.6.2007 tarihinde işe alınan Mehmet Dağlı adlı işçi dâhil 66 işçinin, büro işyerinde 17 işçinin işe giriş bildirgelerinin işe başlamadan önce SSK'ya verildiği, buna karşılık 2.6.2007 tarih ve sonrasında fabrikada 11–26.6.2007 tarihleri arasında işe alınan 17 işçinin, büroda 4–20.6.2007 tarihleri arasında işe alınan 10 işçinin işe giriş bildirimlerinin 13–16.7.2007 tarihlerinde SSK'ya verildiği, fabrika işyerinde başvuru tarihi dışındaki önce ve sonra olmak üzere bir yıllık süre içerisinde fabrikada 65–71 işçi, büroda da 13–17 çalışan işçi olduğu tespit edilmiştir, işveren tarafından başvuru tarihinden önce işçi alımına neden olarak sipariş alındığı, üretimde artış olduğu iddia edilmemiş ve bu konularla ilgili delilde sunulmamıştır. Bu durumda davalı sendikanın muvazaa iddiası gerçek olduğunun kabulü ile sonradan bildirilen işçilerin toplam işçi sayısından düşülmesi, büro ve fabrikanın oluşturduğu işyerinde başvuru tarihinde toplam 66+17=83 işçi çalıştığı, bunlardan 48 işçinin davalı sendikanın üyesi olduğu ve davalı sendikanın işyerinde çalışan işçilerin yarısından fazlasının üye çoğunluğuna sahip bulunduğunun kabulü gerekmiştir. Dolayısıyla mahkeme kararının bozularak ortadan kaldırılmasına ve itirazın reddine karar verilmiştir.
SONUÇ:
1-) İzmir 8. İş Mahkemesi'nin 6.3.2008 tarih ve 760–134 sayılı kararının bozularak kaldırılmasına,
2-) İtirazın reddine,
3-) Bakiye 0,90 YTL harcın davacıdan alınarak davalı sendikaya verilmesine,
4-) 500,00.-YTL vekâlet ücretinin itiraz eden işverenden alınıp aleyhine itiraz olunan Bakanlık ve Sendikaya verilmesine,
5-) İtiraz eden tarafından yapılan mahkeme masraflarının üzerinde bırakılmasına, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine, kesin olarak 1.5.2008 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.