SAYILAR

Esas No : 2012/9436
Karar No : 2014/14271
Tarihi : 05.05.2014
İlgili Kanun/Madde : 4857 S. İşK. /18
Yargı Yeri: YARGITAY 9. HUKUK DAİRESİ

Ek Başlıklar : • CEZAİ ŞART • CEZAİ ŞARTTA EŞİTLİK İLKESİNE AYKIRILIĞIN İŞVEREN LEHİNE CEZAİ ŞARTI GEÇERSİZ KILACAĞI

Tam Metin

 

YARGITAY
9. HUKUK DAİRESİ
 
Esas No.
Karar No.
Tarihi:
2012/9436
2014/14271
05.05.2014
İlgili Kanun / Madde
4857 S. İşK. /18
   

  • CEZAİ ŞART
  • CEZAİ ŞARTTA EŞİTLİK İLKESİNE AYKIRILIĞIN İŞVEREN LEHİNE CEZAİ ŞARTI GEÇERSİZ KILACAĞI
  ÖZETİ Cezai şarta ilişkin bu iş akti hükmünde, davacı işverene  " kadroyu daraltmayı gerektiren zorunlu hallerde " cezai şart ödemeksizin iş aktini feshetme hakkı tanındığı gibi, her ne kadar aynı iş akti maddesinde "geçerli ve haklı neden olmadan iş aktinin feshi halinde her iki tarafa da cezai şart ödeme yükümü getirildiğinden" bahsedilse de İş Kanunu kapsamında işçiler için "geçerli fesih" halinin söz konusu olamayacağı, bu fesih halinin sadece işverenin başvurabileceği  bir fesih hali olduğu gözetildiğinde, bu sözleşme hükmü ile işverene aynı zamanda "iş aktinin geçerli nedenle feshi halinde de cezai şart ödememe imkanı" tanınmış olmaktadır. Cezai şart ödemek zorunda kalmaksızın iş aktini feshetmeye yönelik olarak  davacı işverene tanınan bu imkanlar işçiye tanınmadığından, cezai şartın   taraflara eşit şartlarda tanındığından söz edilemez. İş aktinin cezai şart hükmünü düzenleyen maddesi cezai şartta tarafların eşitliği ilkesine aykırı olduğundan davacı işveren lehine cezai şarta hükmedilemeyeceğinin gözetilmemesi hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.

 

 
             

DAVA             :Davacı, icra takibine yapılan itirazın iptaline, takibin devamına ve %40 icra inkar tazminatının ödetilmesine  karar verilmesini istemiştir.
                        Yerel mahkeme, isteği kısmen hüküm altına almıştır.
                        Hüküm süresi içinde davalı avukatı tarafından temyiz edilmiş olmakla, dava dosyası için Tetkik Hakimi G.Yaprak Koçak tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
A) Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili, davalı  işçinin  haklı neden olmaksızın iş aktini feshettiğini ileri sürerek,  ihbar tazminatı ve iş aktina göre davalı  işçinin  ödemesi gereken 3 maaş bedeli tutarındaki cezai şart için davalı işçi aleyhine yapılan icra takibine vaki itirazın iptalini, takibin devamını ve icra tazminatına hükmedilmesini  istemiştir.
B) Davalı Cevabının Özeti:
Davalı vekili, davalı işçinin  iş aktini üst üste yaptırılan fazla mesai çalışmalarının karşılığının eksik ödenmesi  nedeni ile haklı nedenle sona erdirdiğini, işçinin işverenle işten ayrılmadan önce görüştüğünü, işverenin, ihbar tazminatı ödemesi gerektiğini ama kendisine henüz ödenmemiş olan 20 günlük ücretinin ihbar tazminatından mahsup edileceğini belirttiğini, davalı işçinin  işverenle bu şekilde karşılıklı anlaşarak işten ayrıldığını, davacı işverenin ihbar tazminatı isteyemeyeceğini, zira işçinin feshinin haklı olduğunu, davalı işçinin özel eğitme tabi tutulmadığını savunarak davanın reddini istemiştir.
C) Yerel Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece, toplanan delillere ve bilirkişi raporuna göre, davalı işçinin ihbar öneline uymadan sözleşmeyi bozduğunu davacının kabul ettiği, hatta davalının 12 günlük ücret alacağı ile olası ihbar öneli borcunun mahsubunu da talep ettiği, sözleşmenin belirli süreli hizmet sözleşmesi olup, sözleşmede çalışma süresinin asgari olarak belirlendiği ve bu sözleşmenin süre ve cezai şart bölümünün 6/4 maddesinde bir cezai şartın işlendiği ve bu sözleşmenin davanın taraflarınca imzalandığı, bu düzenlemeye göre akdi fesheden tarafın karşı tarafa 3 aylık ücreti tutarında tazminat ödeyeceğinin öngörüldüğü, cezai şartın her iki tarafa eşit yükümlülükler getirdiği gerekçesi ile davanın kabulüne  karar verilmiştir.
D) Temyiz:
Kararı davalı temyiz etmiştir.
E) Gerekçe:
1-Dosyadaki yazılara, toplanan delillerle kararın dayandığı kanuni gerektirici sebeplere göre davalının aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları yerinde değildir.
2- Somut olayda, taraflar arasındaki iş aktinin 6.4 maddesinde, personelin, işyerinde 2 aylık deneme müddeti sonunda karşılıklı işbirliği ile devam kararı alınması halinde asgari 3 yıl çalışmayı kabul  ve taahhüt etmiş sayılacağı, deneme süresi olan 2 ayın bitimini takiben 3 yıl içinde işveren açısından kadroyu daraltmayı gerektiren zorunlu haller hariç, işçi veya işverence iş yasası hükümlerine göre geçerli ve haklı bir neden olmadan fesih halinde akti fesheden tarafın diğer tarafa personelin 3 aylık net ücreti toplamı tutarında cezai şart ödemeyi kabul ettiği yönünde hüküm bulunmaktadır.
            Cezai şarta ilişkin bu iş akti hükmünde, davacı işverene  " kadroyu daraltmayı gerektiren zorunlu hallerde " cezai şart ödemeksizin iş aktini feshetme hakkı tanındığı gibi, her ne kadar aynı iş akti maddesinde "geçerli ve haklı neden olmadan iş aktinin feshi halinde her iki tarafa da cezai şart ödeme yükümü getirildiğinden" bahsedilse de İş Kanunu kapsamında işçiler için "geçerli fesih" halinin söz konusu olamayacağı, bu fesih halinin sadece işverenin başvurabileceği  bir fesih hali olduğu gözetildiğinde, bu sözleşme hükmü ile işverene aynı zamanda "iş aktinin geçerli nedenle feshi halinde de cezai şart ödememe imkanı" tanınmış olmaktadır. Cezai şart ödemek zorunda kalmaksızın iş aktini feshetmeye yönelik olarak  davacı işverene tanınan bu imkanlar işçiye tanınmadığından, cezai şartın   taraflara eşit şartlarda tanındığından söz edilemez. İş aktinin cezai şart hükmünü düzenleyen maddesi cezai şartta tarafların eşitliği ilkesine aykırı olduğundan davacı işveren lehine cezai şarta hükmedilemeyeceğinin gözetilmemesi hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
F) Sonuç:
Temyiz olunan kararın, yukarıda yazılı sebepten dolayı BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine 05.05.2014 gününde oybirliğiyle karar verilmiştir.