İlgili Kanun / Madde
4857 S.İşK/8
T.C
YARGITAY
9. HUKUK DAİRESİ
Esas No. 2007/18761
Karar No. 2008/12196
Tarihi: 12.05.2008
l EĞİTİM GİDERLERİNİN GERİ İSTENEBİLMESİ
l EĞİTİM GİDERLERİNE İŞÇİ SAĞLIĞI İŞ GÜVENLİĞİ EĞİTİMLERİNİN KATILAMA-YACAĞI
ÖZETİ: İşçiye işverence verilen eğitim, işçinin işyerinde mal ve hizmet üretimine katkı sağlanması sebebiyle işveren yararına olmakla birlikte, verilen eğitim sayesinde işçi daha nitelikli hale gelmekte ve ileride daha kolay iş bulabilmektedir. Bu nedenle işçiye masrafları işverence karşılanmak üzere verilen eğitim karşılığında, işçinin belli bir süre çalışmasının kararlaştırılması mümkündür, işçinin de verilen eğitim karşılığında işverene belli bir süre iş görmesi işverene olan sadakat borcu kapsamında değerlendirilmelidir. Bununla birlikte verilen eğitimin karşılığında yükümlenilen çalışma süresinin de eğitimin türü ve masrafları ile uyumlu olması gerekir. Buna karşın, işçiye 4857 Sayılı İş Kanunun 78.ve devamı maddeleri hükümlerine göre iş sağlığı ve güvenliği önlemleri kapsamında verilmesi gereken eğitimlere ait giderlerin işçiden talebi mümkün görülmemelidir.
DAVA: Davacı, eğitim gideri ile cezai şart alacağının ödetilmesine karar verilmesini istemiştir.
Yerel mahkeme, isteği kısmen hüküm altına almıştır. Hüküm süresi içinde taraflar avukatlarınca temyiz edilmiş olmakla, dava dosyası için Tetkik Hâkimi Ş.Kırmaz tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
1-Dosyadaki yazılara toplanan delillerle kararın dayandığı kanuni gerektirici sebeplere göre, davalının tüm, davacının aşağıdaki bentlerin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları yerinde değildir.
2-Uyuşmazlık taraflar arasında mevcut iş sözleşmesinin 17/a maddesinde düzenlenen eğitim giderlerinin davalıdan tahsil edilip edilemeyeceği noktasındadır. Sözleşmede personelin yurt içi eğitim programlarında program bitişini takiben 6 ay süre ile şirkette çalışmayı kabul edeceği bu sürenin bitiminden evvel herhangi bir sebeple şirketten ayrılması halinde eğitim programlarının giderleri ile birlikte tarafça ödeneceği kabul ve taahhüt edilmiştir.
Davacı eğitim programını başarı ile tamamlamış ancak 6 aylık süre dolmadan haklı bir neden olmaksızın işyerinden ayrılmıştır. Bu sebeple çalıştığı süre ile orantılı olarak eğitim giderlerinden davalı sorumludur.
İşçiye işverence verilen eğitim, işçinin işyerinde mal ve hizmet üretimine katkı sağlanması sebebiyle işveren yararına olmakla birlikte, verilen eğitim sayesinde işçi daha nitelikli hale gelmekte ve ileride daha kolay iş bulabilmektedir. Bu nedenle işçiye masrafları işverence karşılanmak üzere verilen eğitim karşılığında, işçinin belli bir süre çalışmasının kararlaştırılması mümkündür, işçinin de verilen eğitim karşılığında işverene belli bir süre iş görmesi işverene olan sadakat borcu kapsamında değerlendirilmelidir. Bununla birlikte verilen eğitimin karşılığında yükümlenilen çalışma süresinin de eğitimin türü ve masrafları ile uyumlu olması gerekir. Buna karşın, işçiye 4857 Sayılı İş Kanunun 78.ve devamı maddeleri hükümlerine göre iş sağlığı ve güvenliği önlemleri kapsamında verilmesi gereken eğitimlere ait giderlerin işçiden talebi mümkün görülmemelidir.
İşçiye verilen eğitimin karşılığında işverence yapılan masraflar salt isçi bazında yazılı delille ispatlanmalıdır. İşverenin toplu olarak verdiği eğitimler sebebiyle yapmış olduğu giderlerin isçi basma düşen tutan, aynı dönemde eğitim alan işçi sayısına bölünmek suretiyle belirlenir, işçiye verilen eğitim ile ilgili olduğu belirlenmeyen giderlerden işçinin sorumlu olduğu düşünülemez. Yine işçi tarafından karşılanmış olan eğitim giderleri bu kapsamında dışında kalır.
Somut olayda davacı işveren tarafından eğitim giderlerine ilişkin olarak fatura ve belgeler dosyaya sunulmuştur. Davalı tarafından da söz konusu belgelere itiraz edilmemiş ilgili belgelere göre davalı payına düşen miktarlar belirtilmiş bilirkişi tarafından da söz konusu tutarlar esas alınmak suretiyle hesaplamalar yapılmıştır. Ancak raporda davacı tarafından sunulan masraf belgeleri ile eğitim giderleri arasında bağlantı kurulamadığı belirtilerek belgelere itibar edilememesine rağmen bu belgelerin değerlendirilmesi sonucu ortaya çıkan davalı tespitleri hesaplamaya esas alınmıştır. Davacı işveren tarafından hesaplamalara somut itirazlar da bulunulmuş ancak alınan ek raporla dahi itirazlar karşılanmamıştır. Örneğin davalının da kabulünde olan 21 Eylül–1 Ekim 2004 tarihleri arasında eğitim verilen Meslek Princesi otele ilişkin konaklama gideri günlük 26 USD eğitimin verildiği gün sayısı ile çarpılarak sonuca gidilmemiştir.
Bu sebeple davacının dosya kapsamı itibariyle itirazları üzerinde titizlikle durularak bir değerlendirmeye tabi tutulmalıdır. Yazılı şekilde eksik inceleme ile sonuca gidilmesi hatalıdır.
3-Davacı şirket davalıya 17.2.2005 tarihli bir ihtarname göndererek 7 gün içerisinde eğitim giderlerinin ödenmesini istemiştir. Davacı bu şekilde davalıyı temerrüde düşürdüğüne göre söz konusu ihtarname değerlendirilmeden hüküm altına alman eğitim giderlerine dava tarihinden itibaren faiz yürütülmesi de hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ: Temyiz olunan kararın yukarıda yazılı sebepten BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine, 12.05.2008 gününde oybirliğiyle karar verildi.