GEMİ ADAMININ ÜCRETİNİN ÖDENMEMESİ

           
            Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün, Yargıtayca incelenmesi davalı vekili tarafından istenilmekle, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dosya incelendi, gereği görüşüldü:
            1-Dosyadaki yazılara, hükmün Dairemizce de benimsenmiş bulunan yasal ve hukuksal gerekçeleriyle dayandığı maddi delillere ve özellikle bu delillerin takdirinde bir isabetsizlik görülmemesine göre davalının aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazlarının reddine.
            2-Dava, davacı işveren tarafından davalı işçiye fuzuten ödenen paranın istirdadı ile davalı işçinin haksız eylemi sonucu uğradığı zararın ve taraflar arasındaki sözleşmenin 6.maddesi gereğince davalı işverence iş akdinin haklı nedenle feshetmesi sonucu ödemesi gereken bir aylık ücreti tutarındaki tazminatın tahsili istemine ilişkindir.
            Mahkemece istemin kısmen kabulüne karar verilmiştir.
            854 sayılı Deniz İş Kanununun 14/ll-a maddesinde ücretin kanun hükümleri veya hizmet akdi gereğince ödenmemesi halinde gemi adamı tarafından önelsiz fesih hakkının  bulunduğu, 20.maddesinde iş akdinin gemi adamının 14.maddenin ll. ve lll.bentleri uyarınca feshedilmesi halinde gemi adamına kıdem tazminatı ödeneceği, 21.maddesinde hizmet akdinin gemi adamı tarafından 14.maddenin ll. ve lll. bentlerine göre yurt dışında feshi halinde işverenin gemi adamını geminin bağlama limanına iade etmek ve iadeye ilişkin  durumuna uygun yol, iaşe ve sair zaruri masraflarını ödemek zorunda olduğu ancak feshin 14/ll-a maddesine göre yapılmış olması halinde ise yaptığı iade masraflarını gemi adamından yurtta isteyebileceği bildirilmiştir. Genel olarak iş sözleşmesini fesih hakkı, karşı tarafa yöneltilmesi gereken tek taraflı bir irade beyanı ile iş sözleşmesini derhal veya belirli bir sürenin geçmesiyle ortadan kaldırabilme yetkisi veren, bozucu yenilik doğuran bir haktır.
            Dosyadaki bilgi ve belgelerden davalı gemi adamının davacıya ait gemide çalıştığı, geminin yükü ile Monopoli Limanına yanaştığı ve 5.7.2010 tarihinde yükün bir kısmını boşalttığı, 6.7.2010 tarihinde kalan yükün boşaltılması için kaptanın kapakların açılması talimatı vermesi üzerine davacı ve diğer iki gemi adamının ödenmemiş ücret alacaklarının bulunması sebebiyle kaptana "kapakları açmayacaklarını ve başka bir kimseye de açtırmayacaklarını, bildirerek alacaklarının ödenmesini" istedikleri, kaptan tarafından alacaklarının yazılı olarak belirtilmesi istendiğinde de davacının kendi elyazısı ile   "2500,00 TL maaş, 300,00 TL kontrat, 240,00 TL, 300,00 TL yol, 4.500,00 TL, 3 yıllık tazminat, 750,00 TL iş bulma parası" olmak üzere 8.440,00 TL  talep ettiği, bu paranın İstanbul'da bildirdiği hesaba yatırılması üzerine kapakların açıldığı  ve davacının diğer iki arkadaşı ile birlikte bağlama limanı olan İstanbul'a uçakla gönderildikleri, gemiye İstanbul'dan  yeni bir gemi adamının getirtildiği, davalı işverence davacı hesabına yatırılan 8.440,00 TL paradan 2.190,00 TL'nın davacının ödenmemiş ücret alacağı olduğunu, bunun mahsubu ile  kalan 6.251,00 TL paranın baskı altında yatırılmak zorunda kalındığını, ayrıca davalı için 435,29 TL yol gideri, yeni alınan gemi adamı için bilet bedeli olarak ödenen paranın 1/3 olan (1.227,00 TL:3)=409,00 TL, vize masrafı olarak ödenen paranın 1/3 olan (259,50 EURO:3)=575,00 TL gecikme nedeniyle  gemi acentasına ödenen paranın 1/3 olan (2253.62 EURO:3)=751.30 EURO=1.475,00 TL ve 1 aylık tazminat olarak 1.500,00 TL'nın tahsilini istediği anlaşılmaktadır.
            Somut olayda hernekadar davacı işveren iş akdinin kaptan tarafından haklı nedenle feshedildiğini ileri sürmüş, bu iddia mahkemece de kabul görmüş ise de davalı işçinin "geminin kapaklarını açmayacağını, başkalarına da açtırmayacağını, kendi elyazısı ile yazdığı ödenmeyen ücret alacağı ile kıdem ve iş bulma parasının yol gideri vs. olmak üzere toplam 8.440,00 TL alacağının hesaba yatırılmasını" söylemekle iş akdinin önce davalı gemi adamı tarafından feshedildiği, önceden 689,00 TL ve Haziran 2010 ayına ilişkin süresinde ödenmemiş 1500,00 TL olmak üzere toplam 2.189,00 TL ücret alacağı bulunmakla davalı gemi adamı tarafından iş akdinin haklı nedenle feshedildiği ve davalı gemi adamının kıdem tazminatına hak kazandığı anlaşılmaktadır. İş akdinin  davalı tarafından haklı feshine ücret ödeme edinimi yerine getirmeyerek sebebiyet veren davacı işverenin gemiye yeni getirdiği gemi  adamına yaptığı yol vs. masraflarını davalıdan talep hakkı bulunmamaktadır.  Ancak davalı iş akdini haklı nedenle feshetmekle birlikte tahliye için kapakların başka kişiler tarafından açılmasına müsade etmeyerek haksız eylemde bulunmuş olup bu haksız eylemi sonucu oluşan gecikme nedeniyle davacı işveren limandaki acentasına 2.253,62 EURO fazladan  ödemek zorunda kalmış olup davalı  gemi adamı haksız eylemi  sonucu oluşan bu zararın 1/3'nü karşılamak zorunda olduğundan mahkemece acentaya ödenen 1.467,84 TL'nın ve 854 sayılı Deniz iş Kanununun 21/son maddesi karşısında davacı işverenin davalı gemi adamının bağlama limanına iade için yaptığı yol vs. masrafları geri isteyebileceğinden 435,29 TL yol masrafının  ve iş akdini davalı gemi adamı feshettiğinden ihbar tazminatına hak kazanamayacağından ödenen ihbar tazminatının davalıdan tahsiline karar verilmiş olması yerindedir.
            Yapılacak iş; davalının  5.6.2005- 18.10.2005, 11.7.2007- 4.6.2008, 11.3.2009- 23.6.2009 ve 21.12.2009- 23.2.2009 tarihleri arasındaki  fasılalı çalıştığı hizmet süresi ve çalışma dönemlerinin ne şekilde sonlandırıldığı tartışılarak davalının hakettiği kıdem tazminatı miktarını belirleyip davacının ücret alacağıda gözetilerek  davacı işverenin istirdadını isteyebileceği miktarı belirleyip çıkacak sonuca göre bir karar vermektir.
            Mahkemece bu maddi ve hukuki olgular gözetilmeksizin hatalı değerlendirme sonucu yazılı şekilde karar verilmiş olması bozma nedenidir.
            SONUÇ; Hükmün yukarıda açıklanan nedenle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde davalıya iadesine, 11.7.2013 gününde oyirliği ile karar verildi.