İlgili Kanun / Madde
5510 S. SSGSKK/21
T.C.
YARGITAY
10. Hukuk Dairesi
Esas No. 2018/2678
Karar No. 2020/37
Tarihi: 13/01/2020
lİŞ GÖREMEZLİK ORANI %69’IN ALTINDA KALANLAR İÇİN 60 YAŞ SONRASI PASİF DÖNEM İÇİN ZARAR HESABI YAPILAMA-YACAĞI
l GERÇEK ZARAR BAĞLANAN PEŞİN SERMAYE DEĞERİNDEN DÜŞÜK OLMASI HALİNDE RÜCU DA GERÇEK ZARARIN ESAS ALINMASININ GEREKTİĞİ
ÖZETİ: Mahkemece, gerçek zarar hesabı yaptırılmış, ancak meslekte kazanma güç kaybı oranının % 60’ın altında kaldığı durumlarda, sigortalının işgöremezlik oranına bağlı olarak emsallerine göre daha fazla çaba harcamak suretiyle de olsa, çalışmasını sürdürüp yaşlılık aylığına hak kazanması mümkün bulunduğundan, 60 yaş sonrası pasif dönem için zarar hesabı yapılmasına olanak bulunmadığı, buna göre yapılacak hesaplamada işlemiş dönem ve işleyecek dönem toplam zarar miktarının 395.336,38 TL olduğu, bunun % 44,2 malüliyet ve % 75 kusur karşılığının 131.051,00 TL olduğu, bulunan bu gerçek zarar miktarı, bağlanan gelirin ilk peşin sermaye değerinden düşük olduğu halde, düşük olan gerçek zarar miktarı yerine, ilk peşin sermaye değerinin karara esas alınmış olması ve mukayese yapılmaksızın karar verilmiş olması, usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
DAVA: Dava, rücuan tazminat istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesince, hükümde belirtilen gerekçelerle davanın kabulüne dair verilen karara karşı taraf avukatlarınca istinaf yoluna başvurulması üzerine, … Bölge Adliye Mahkemesi 11. Hukuk Dairesince istinaf isteminin esastan reddine karar verilmiştir.
… Bölge Adliye Mahkemesi 11. Hukuk Dairesince verilen kararın temyizen incelenmesi taraf vekilleri tarafından istenmesi üzerine, temyiz isteklerinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi … tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kâğıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
I-İSTEM:
01.09.2012 tarihli iş kazası sonucu %44,2 oranında sürekli iş göremez duruma giren sigortalıya yapılan peşin değerli gelir, ödenen geçici iş göremezlik ödeneği ve yapılan tedavi giderlerinden oluşan toplam 230.080,58 TL'lik Kurum zararının 172.560,42 TL'sinin 5510 sayılı Kanunun 21’ncı maddesi hükmü gereğince davalıdan tahsili istemine ilişkindir.
II-CEVAP:
Davalı vekili cevap dilekçesinde; davacı Kurumun, davalı şirket çalışanlarından Mustafa Hancer'in 01.09.2012 tarihinde geçirmiş olduğu iş kazası nedeniyle maluliyeti oranında sigortalı hak sahibine gelir bağlandığını, kurum zararının oluştuğu iddiası ile gelirin davalı şirketten tahsilini talep ettikleri, davalı şirketin Mustafa Hancer'in geçirmiş olduğu kaza ile ilgili herhangi bir kusur ve sorumluluğunun bulunmadığını, kazanın işçinin kendi kusuru nedeniyle meydana geldiğini, davalı şirketin İş Kanunu ve İş Sağlığı ve İş Güvencesi tüzüğü kapsamında üzerine düşen tüm yükümlülüklerini yerine getirdiği, ayrıca İş Sağlığı ve Güvenliği konusunda eğitim de verildiğini, kazalı işçinin davalı işyerinde saha çavuşu ve vinççi olarak çalıştığını, davaya konu kazanın işçinin dikkatsiz davranışları nedeniyle meydana geldiğini, işçi Mustafa Demirci'nin demir kütüğü boşaltım işlemi sırasında vinç ile boşaltılan demir kütüğü ile istif halinde olan kütük arasında sıkışması sonucu meydana geldiğini, işçiye görevinin tüm gereklerinin anlatıldığını ve iş sağlığı güvenliği eğitimleri de verildiğini belirterek; davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
III-MAHKEME KARARI:
A-İLK DERECE MAHKEME KARARI
Davacının davasının kabulü ile; 172.560,42 TL Kurum zararının davalıdan alınarak davacıya verilmesine, 150.364,86 TL'nin gelir bağlama onay tarihinden, 17.176,59 – 150.364,86 TL'nin gelir bağlama onay tarihinden, 17.176,59 TL'nin ödeme tarihinden, 5.018,97 TL'nin hastane ve tedavi giderlerinin sarf ve tediye tarihinden itibaren yasal faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacı tarafa VERİLMESİNE,,” dair hüküm kurulmuştur.
B-BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ KARARI:
HÜKÜM:
Yukarıdaki nedenlerle, … İş Mahkemesi'nin 12.06.2017 tarih, 2015/1230 Esas ve 2017/659 Karar sayılı kararına yönelik davacı SGK Başkanlığı ve davalı vekilinin istinaf başvurularının Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 353/1-b.1 maddesi gereğince esastan reddine, dair karar verilmiştir.
IV-TEMYİZ KANUN YOLUNA BAŞVURU VE NEDENLERİ:
Davacı Kurum ve davalı vekilleri ilk derece mahkemesi kararının bozulmasını talep etmiştir.
V-İLGİLİ HUKUK KURALLARI VE İNCELEME:
Davanın yasal dayanağı 01.10.2008 tarihinde yürürlüğe giren 5510 sayılı Yasanın 21. maddesidir. Anılan maddede yer alan, “İş kazası ve meslek hastalığı, işverenin kastı veya sigortalıların sağlığını koruma ve iş güvenliği mevzuatına aykırı bir hareketi sonucu meydana gelmişse, Kurumca sigortalıya veya hak sahiplerine bu Kanun gereğince yapılan veya ileride yapılması gereken ödemeler ile bağlanan gelirin başladığı tarihteki ilk peşin sermaye değeri toplamı, sigortalı veya hak sahiplerinin işverenden isteyebilecekleri tutarlarla sınırlı olmak üzere, Kurumca işverene ödettirilir.” hükmü karşısında; ilk peşin sermaye değerli gelirin, Kurum yararına tazmini mümkün kısmının belirlenebilmesi için gerçek zarar tavan hesabı yapılması zorunluluğu bulunmaktadır.
1-Dosyadaki yazılara, toplanan delillere ve hükmün dayandığı gerektirici sebeplere göre, davacı vekilinin tüm, davalı vekilinin sair temyiz itirazlarının reddi gerekir.
2- Dava; 01.09.2012 tarihli iş kazası sonucu %44,2 oranında sürekli iş göremez duruma giren sigortalıya yapılan peşin değerli gelir, ödenen geçici iş göremezlik ödeneği ve yapılan tedavi giderlerinden oluşan toplam 230.080,58 TL'lik Kurum zararının istemine ilişkin olup, Mahkemece, gerçek zarar hesabı yaptırılmış, ancak meslekte kazanma güç kaybı oranının % 60’ın altında kaldığı durumlarda, sigortalının işgöremezlik oranına bağlı olarak emsallerine göre daha fazla çaba harcamak suretiyle de olsa, çalışmasını sürdürüp yaşlılık aylığına hak kazanması mümkün bulunduğundan, 60 yaş sonrası pasif dönem için zarar hesabı yapılmasına olanak bulunmadığı, buna göre yapılacak hesaplamada işlemiş dönem ve işleyecek dönem toplam zarar miktarının 395.336,38 TL olduğu, bunun % 44,2 malüliyet ve % 75 kusur karşılığının 131.051,00 TL olduğu, bulunan bu gerçek zarar miktarı, bağlanan gelirin ilk peşin sermaye değerinden düşük olduğu halde, düşük olan gerçek zarar miktarı yerine, ilk peşin sermaye değerinin karara esas alınmış olması ve mukayese yapılmaksızın karar verilmiş olması, usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
Bu maddi ve hukuki olgular göz önünde bulundurulmaksızın, mahkemece eksik inceleme ve yanılgılı değerlendirme sonucu yazılı şekilde karar verilmesi, usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O hâlde, taraf vekillerinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve … Bölge Adliye Mahkemesi 11. Hukuk Dairesinin istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin kararının kaldırılarak İlk Derece Mahkemesince verilen hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: … Bölge Adliye Mahkemesi 11. Hukuk Dairesi kararının HMK'nın 373/1 maddesi gereğince kaldırılarak temyiz edilen ilk derece mahkemesi hükmünün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde davalıya iadesine, dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, 13/01/2020 gününde oybirliğiyle karar verildi.