İlgili Kanun / Madde
4857 S. İşK/32
T.C
YARGITAY
22. Hukuk Dairesi
Esas No. 2017/15100
Karar No. 2018/21192
Tarihi: 08.10.2018
l PRİM ALACAĞI
l PRİMİN GELECEĞE DÖNÜK ÇALIŞILMAYAN DÖNEM İÇİN ÖDENDİĞİNİN KANITLAN-MAMIŞ OLMASI
l İŞÇİNİN ÇALIŞTIĞI SÜREYLE ORANTILI PRİME HAK KAZANACAĞI
ÖZETİ: Davalı bankada mevcut olan eva primi ödemesinin geleceğe yönelik bir ödeme olduğu, başka bir anlatımla çalışılmayan aylar için baştan peşin bir ödeme olduğu konusunda delil bulunmamaktadır. Davalı Bankanın sunduğu adı geçen primi açıklayan tek taraflı belgede prim ödemelerinin 6 ayda bir olmak üzere nisan ve ekim ayları içinde yapılacağı açıklanmış olup, peşin bir ödeme olduğu konusunda bir beyan bulunmamaktadır. Ayrıca davalının kendi tanığı dahi primin şube karından ödendiğini beyan ederek ödemenin geçmiş döneme ilişkin olarak yapıldığını açıklamıştır. Bu itibarla dosya içerisindeki belgeler ve tanık beyanlarına göre de ödenen primin şirket karı göz önünde bulundurularak dönem sonu ödendiği anlaşılmaktadır. Her ne kadar Mahkemece Bankadan gelen yazı cevabı doğrultusunda davacının prim alacağı kabul edilmiş ise de hangi tarih aralığı için davacının prime hak kazandığı anlaşılamamıştır. Davacının iş akdi 10.01.2013 tarihinde son bulmuştur. Ancak davacı tarafça dava dilekçesinde 31.12.2012 tarihi itibari ile hak kazanacağı primler talep edildiğinden ve davacıya en son 2012 Ekim ayında prim ödemesi yapıldığı görüldüğünden bu tarihten sonra olmak ve taleple de bağlı kalınarak 31.12.2012 tarihi itibari ile çalışılan süre ile orantılı olarak kıstelyevm hesabına göre belirleme yapılarak eva primine hak kazanıp kazanmadığı konusunda karar verilmesi gerekirken yazılı gerekçe ile hüküm kurulması hatalı olup bozma sebebidir.
DAVA: Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, temyizen incelenmesi davalı vekili tarafından istenilmekle, temyiz talebinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dava dosyası için Tetkik Hakimi … tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili, davacının son olarak … Şubesi nezdinde olmak üzere davalı Bankanın farklı şubelerinde 01.04.2004-10.01.2013 tarihleri arasında toplam 8 yıl 9 ay 10 gün hizmet süresinin bulunduğunu, ücret alacakları ödenmediğinden iş sözleşmesini haklı nedenle sona erdirdiğini ileri sürerek, kıdem tazminatı ile fazla mesai, ulusal bayram genel tatil, yıllık izin ücreti ve prim alacaklarını istemiştir.
Davalı Cevabının Özeti:
Davalı vekili, davacının tüm iddialarının haksız, mesnetsiz ve hukuki dayanağı olmadığını, davacının talep ettiği eva primi alacağının da bulunmadığını, primin hedef kar ve hedef performans kriterlerine uygun olarak ileriye dönük bir ödeme olup işyerinde çalışanların motive edilmesi ve Banka karının arttırılması ile çalışan ile banka arasında bağlılığı arttırmak için geleceğe yönelik yapılan bir ödeme olduğunu, dağıtılan primlerin özü itibari ile ileriye dönük bir ödeme olması sebebi ile çalışanların bu prime hak kazanabilmesi için dağıtıldığı dönemde fiilen çalışıyor olmasının gerektiğini, banka tarafından yayınlanan sirkülerde de iş akdinin davacı tarafından fesih edilmemiş olması şartına bağlı olduğunu, davacının müvekkil Banka nezdinde doğmuş ve ödenmemiş bir alacağının bulunmadığını savunarak davanın reddini istemiştir.
Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece, toplanan deliller ve bilirkişi raporuna dayanılarak, yazılı gerekçeyle yıllık izin ücretinin reddi ile davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Temyiz:
Kararı davalı vekili temyiz etmiştir.
Gerekçe:
1- Dosyadaki yazılara toplanan delillerle kararın dayandığı kanuni gerektirici sebeplere göre, davalının aşağıdaki bentlerin dışında kalan sair temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
2-Taraflar arasında davacının prime hak kazanıp kazanmadığı noktasında uyuşmazlık bulunmaktadır.
Davacı taraf, kendisine verilen hedefleri gerçkeleştirmesi yani çalışma performası sebebi ile 31.12.2012 tarihi itibari ile hak ettiği primlerin kendisine ödenmediğini iddia etmiştir. Davalı Banka vekili davacının bahsettiği primin bankada eva adı altında yapıldığını, teşvik niteliğinde olup motive amaçlı geleceğe yönelik yapıldığını yani çalışmadığı döneme ilişkin yapılan bir ön ödeme olduğunu, Nisan ve Ekim ayları olmak üzere 2 kez ödendiğini, bu prime hak kazanılması için iş sözleşmesinin işçi tarafından feshedilmemiş olması gerektiğini, iş sözleşmesini davacı fehstetiğinden çalışmadığı döneme ilişkin prime hak kazanmasının mümkün olmadığını, iş akdinin feshinden evvel hak ettiği prim döneminin Ekim 2012 olup bu döneme ilişkin ödemenin de kendisine yapıldığını belirtmiş, davacı tanıkları bankanın belirlemiş olduğu hedefler gerçekleştirildiği takdirde çalışanlara yazılı olarak prim verileceğinin iletildiğini, genel anlamda Bankanın hedefi gerçekleşmezse kişisel hedeflere göre prim ödemesi yapılmadığını, davalı tanığı ise eva prim ödeme sisteminin yılda 2 kere Nisan Ekim aylarında olduğunu, şubenin karından personele dağıtılan belli bir miktar olduğunu, herkesin kıdemine göre ve yaptığı işe göre prim aldığını beyan etmiştir. Dosya içerisinde yer alan prim bordorlarına göre Nisan ve Ekim aylarında olmak üzere yılda iki kez eva primi ve başarı primi adı altında prim ödemesi yapıldığı görülmüştür. Mahkemece davalı Bankaya müzekkere yazılarak davacının prim ödendiği tarihte bankada çalışıyor olsaydı ne kadar prim alacağı husunun sorulduğu ve Bankaca verilen yazı cevabında davacının söz konusu dönemde alacağı prim hesaplamasının yaklaşık 3.314,00 TL eva ve 687,00 TL başarı ödemesi olacağı belirtilmiştir. Davalı bankada mevcut olan eva primi ödemesinin geleceğe yönelik bir ödeme olduğu, başka bir anlatımla çalışılmayan aylar için baştan peşin bir ödeme olduğu konusunda delil bulunmamaktadır. Davalı Bankanın sunduğu adı geçen primi açıklayan tek taraflı belgede prim ödemelerinin 6 ayda bir olmak üzere nisan ve ekim ayları içinde yapılacağı açıklanmış olup, peşin bir ödeme olduğu konusunda bir beyan bulunmamaktadır. Ayrıca davalının kendi tanığı dahi primin şube karından ödendiğini beyan ederek ödemenin geçmiş döneme ilişkin olarak yapıldığını açıklamıştır. Bu itibarla dosya içerisindeki belgeler ve tanık beyanlarına göre de ödenen primin şirket karı göz önünde bulundurularak dönem sonu ödendiği anlaşılmaktadır. Her ne kadar Mahkemece Bankadan gelen yazı cevabı doğrultusunda davacının prim alacağı kabul edilmiş ise de hangi tarih aralığı için davacının prime hak kazandığı anlaşılamamıştır. Davacının iş akdi 10.01.2013 tarihinde son bulmuştur. Ancak davacı tarafça dava dilekçesinde 31.12.2012 tarihi itibari ile hak kazanacağı primler talep edildiğinden ve davacıya en son 2012 Ekim ayında prim ödemesi yapıldığı görüldüğünden bu tarihten sonra olmak ve taleple de bağlı kalınarak 31.12.2012 tarihi itibari ile çalışılan süre ile orantılı olarak kıstelyevm hesabına göre belirleme yapılarak eva primine hak kazanıp kazanmadığı konusunda karar verilmesi gerekirken yazılı gerekçe ile hüküm kurulması hatalı olup bozma sebebidir.
Sonuç:
Temyiz olunan kararın, yukarıda yazılı sebeplerden dolayı BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine 08.10.2018 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.