İlgili Kanun/md:
Yargıtay Kararları – Çalışma ve Toplum, 2021/3
İlgili Kanun / Madde
4857 S. İşK/2
T.C.
YARGITAY
9. Hukuk Dairesi
Esas No. 2020/2312
Karar No. 2021/3589
Tarihi: 04/02/2021
SENDİKA ÜYESİ İŞÇİNİN İŞYERİNİN İŞÇİDEN HABERSİZ DEĞİŞTİRİLMESİ
MUVAZAA
İŞÇİNİN MUVAZAALI İŞLEM ÖNCESİ SENDİKA ÜYELİĞİ GEÇERLİ OLDUĞUNDAN MUVAZAANIN TESPİTİYLE BİRLİKTE TİS YARARLANACAĞI
ÖZETİ Dosya içeriğine göre, Mahkemece şirketler arasında muvazaa olduğu yani davacının baştan beri Pimaş Plastik İnşaat Malzemeleri A.Ş çalışanı olarak kabul edildiği halde; Toplu iş sözleşmesi hükümlerinden davacının faydalanabilmesi için dava konusu ettiği çalışma dönemi itibarı ile sendika üyesi olması ve aidat kesintisi yapılmış olmasının zorunlu olduğu, bu yönüyle davacının Toplu iş sözleşmesi hükümlerinden faydalanma imkanının bulunmadığı, Toplu iş sözleşmesinden kaynaklanan işçilik alacağı taleplerinin ispat edilemediği gerekçesi ile reddi isabetli olmamıştır. Çünkü, davacının çalıştığı işyeri PVC kapı ve pencere profili üretiminin yapıldığı davalı Pimaş Plastik İnşaat Malzemeleri A.Ş'ye ait iken (davacının iş sözleşmesinin sona ermesinden sonra Ege Profil Ticaret ve Sanayi A.Ş 'ye devredildiği) muhtelif tarihlerde yapılan sözleşmelerle ambalajlama-paketleme, kalite güvence sisteminin takip edilmesi, denetimi, raporlanması, personel bordrolama vs işlerini üstlenen diğer davalı Berkom Dan. İth. İhr. Tic. Ltd. Şti.ne 19.09.2002 tarih itibari ile isteği dışında geçirilmesi sonucu sendika üyeliği de iş kolu değişikliğindan ötürü sona ermiştir. Dolayısı ile başından beri Pimaş Plastik İnşaat Malzemeleri A.Ş'nin tarafı olduğu Toplu iş sözleşmesinin diğer tarafı sendika üyesi olup, toplu iş sözleşmesinden 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu uyarınca yararlanma hakkına sahiptir. Davacının sendika üyeliğinin kendi isteği dışında davalı Berkom Dan. İth. İhr. Tic. Ltd. Şti.'ne geçirilmesi sonucu sona erdiğinden mahkemece mevcut Toplu iş sözleşmesinden doğan alacaklara hak kazandığı gözetilerek taleplerinin değerlendirilmeye tabi tutulması ve karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde reddi
DAVA: Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, temyizen incelenmesi davacı ile davalılardan Ege Profil Ticaret ve Sanayi Anonim Şirketi vekilleri tarafından istenilmekle, temyiz taleplerinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dava dosyası için Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili, 01/03/1998 tarihinden itibaren önce davalı Pimaş Plastik İnşaat Malzemeleri A.Ş' de çalışmaya başladığını, daha sonra çalışma süresi hiç kesintiye uğramadan 30/08/2002 tarihinden itibaren davalı Berkom Danışmanlık İth. Ve İhr. Tic. Ltd. Şti. sigortalısı olarak aynı işyerinde çalışmaya devam ettiğini, işe girdiği tarihten itibaren aynı işyerinde 31/03/2016 tarihine kadar kesintisiz olarak ambalaj işçisi olarak çalıştığını, davalılar arasında açık bir muvazaa olduğunu, davacı ile aynı işi yapan Pimaş işçilerinin bir bölümünün Petrol-İş sendikasına üye olduklarını, Pimaş işçilerinin yılda 4 ikramiye, yakacak yardımı, giyecek yardımı, yıllık izin harçlığı, yemek ücretleri, yol ücretleri, birleştirilmiş sosyal yardım, öğrenim yardımı, aile ve çocuk yardımı, evlenme-doğum-ölüm yardımı ve benzeri gibi haklardan yararlandıklarını, bu işçilerin haftalık 45 saati aşan fazla çalışmalarının %100, hafta tatili ve genel tatil ücretlerinin %300 zamlı olarak hesaplandığını, Pimaş'ın bütün kadrolu işçilerinin bu haklardan yararlandığını, onlarla aynı işi yapan davacının bunlardan mahrum bırakıldığını ileri sürerek fark kıdem ve ihbar tazminatı ile ikramiye, Toplu iş sözleşmesinden kaynaklı bir kısım işçilik alacaklarının hüküm altına alınmasını talep etmiştir.
Davalı Cevabının Özeti:
Davalı vekili, davacının müvekkili şirketin muhtelif tarihlerde yapılan sözleşmelerle ambalajlama-paketleme, kalite güvence sisteminin takip edilmesi, denetimi ve raporlanması ile personel bordrolama vs. işleri üstlenen alt işveren Berkom Danışmanlık İth. Ve İhr. Tic. Ltd. Şti. işçisi olarak üstlenilen yardımcı işler kapsamında görev yaptığı, kıdem tazminatı ve ihbar tazminatı ödenerek iş sözleşmesinin sona erdirildiğini Pimaş Plastik İnşaat Malzemeleri A.Ş'nin Ege Profil Ticaret ve Sanayi A.Ş tarafından devralındığını,bu hususun 25/12/2017 tarihinde tescil ve ilan edildiğini savunarak davanın reddini istemiştir.
İlk Derece Mahkemesi Kararının Özeti:
Mahkemece, toplanan deliller ve bilirkişi raporuna dayanılarak, davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
İstinaf Başvurusu:
İlk Derece Mahkemesinin kararına karşı, taraf vekilleri istinaf başvurusunda bulunmuştur.
Bölge Adliye Mahkemesi Kararının Özeti:
Bölge Adliye Mahkemesince, İlk Derece Mahkemesi kararının usul ve esas yönünden hukuka uygun olduğu gerekçesi ile 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun madde 353/1-b.1 hükmü gereğince taraf vekillerinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
Temyiz:
Bölge Adliye Mahkemesinin kararını davacı vekili ve davalılardan Ege Profil Ticaret ve Sanayi Anonim Şirketi vekili temyiz etmiştir.
Gerekçe:
Taraflar arasındaki uyuşmazlık, davacının toplu iş sözleşmesinden faydalanıp faydalanamayacağı noktasında toplanmaktadır.
6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu'nun 39. maddesi, "Toplu iş sözleşmesinden taraf işçi sendikasının üyeleri yararlanır.
Toplu iş sözleşmesinden, sözleşmenin imzalanması tarihinde taraf sendikaya üye olanlar yürürlük tarihinden, imza tarihinden sonra üye olanlar ise üyeliklerinin taraf işçi sendikasınca işverene bildirildiği tarihten itibaren yararlanır."
36/2. maddesi, "Sona eren toplu iş sözleşmesinin iş sözleşmesine ilişkin hükümleri yenisi yürürlüğe girinceye kadar iş sözleşmesi hükmü olarak devam eder." hükmünü,
38. maddesi ise; "İşletme toplu iş sözleşmesi kapsamında olan ya da toplu iş sözleşmesi bulunan bir işyeri veya işyerinin bir bölümünün devrinde, devralan işverenin aynı işkoluna giren işyeri veya işyerlerinde yürürlükte bir toplu iş sözleşmesi var ise; devralınan işyeri veya işyerlerinde uygulanan toplu iş sözleşmesinden doğan hak ve borçlar, iş sözleşmesi hükmü olarak devam eder. Devralan işverenin işyeri ya da işyerlerinde uygulanan bir toplu iş sözleşmesi yok ise; devralınan işyerinde yürürlükteki toplu iş sözleşmesinden doğan hak ve borçlar, yeni bir toplu iş sözleşmesi yapılıncaya kadar toplu iş sözleşmesi hükmü olarak devam eder. Toplu iş sözleşmesi bulunmayan bir işyerinin işletme toplu iş sözleşmesi tarafı olan bir işverence devralınması durumunda işyeri, işletme toplu iş sözleşmesi kapsamına girer." düzenlemesini içermektedir.
Somut olayda; ambalaj ve paketleme çalışanı olan davacının 01/04/1998 tarihinde davalı Pimaş Plastik İnşaat Malzemeleri A.Ş nezdinde işe girdiği, 18/9/2002 tarihine kadar çalıştığı bu tarihte yapılan ayrılıştan bir gün sonra diğer davalı Berkom Dan. İth. İhr. Tic. Ltd. Şti'ne geçiş yaptırıldığı, zaman zaman girdi çıktı yapılmak suretiyle davalı Berkom Danışmanlık İth. ve İhr. Tic. Ltd. Şti nezdinde 31/03/2016 tarihine kadar çalışmasının devam ettiği anlaşılmaktadır. Davacı işçi baştan itibaren davalı Pimaş Plastik İnşaat Malzemeleri A.Ş işçisi sayılması gerektiğini, muvazaa olgusu nedeniyle davacının işçilik hak ve ücretlerini kısıtlama yoluna gittiğini, davacı ile aynı işi yapan Pimaş Plastik İnşaat Malzemeleri A.Ş işçilerinin bir bölümünün Petrol-İş sendikasına üye olduklarını, Pimaş Plastik İnşaat Malzemeleri A.Ş işçilerinin yılda 4 ikramiye, yakacak yardımı, giyecek yardımı, yıllık izin harçlığı, yemek ücretleri, yol ücretleri, birleştirilmiş sosyal yardım, öğrenim yardımı, aile ve çocuk yardımı, evlenme-doğum-ölüm yardımı vs gibi haklardan yararlandıklarını, bu işçilerin haftalık 45 saati aşan fazla çalışmalarının %100, hafta tatili ve genel tatil ücretlerinin %300 zamlı olarak hesaplandığını, Pimaş Plastik İnşaat Malzemeleri A.Ş'nin bütün kadrolu işçilerinin bu haklardan yararlandığını, onlarla aynı işi yapan davacının bunlardan mahrum bırakıldığını iddia etmiştir.
Dosya içeriğine göre, Mahkemece şirketler arasında muvazaa olduğu yani davacının baştan beri Pimaş Plastik İnşaat Malzemeleri A.Ş çalışanı olarak kabul edildiği halde; Toplu iş sözleşmesi hükümlerinden davacının faydalanabilmesi için dava konusu ettiği çalışma dönemi itibarı ile sendika üyesi olması ve aidat kesintisi yapılmış olmasının zorunlu olduğu, bu yönüyle davacının Toplu iş sözleşmesi hükümlerinden faydalanma imkanının bulunmadığı, Toplu iş sözleşmesinden kaynaklanan işçilik alacağı taleplerinin ispat edilemediği gerekçesi ile reddi isabetli olmamıştır. Çünkü, davacının çalıştığı işyeri PVC kapı ve pencere profili üretiminin yapıldığı davalı Pimaş Plastik İnşaat Malzemeleri A.Ş'ye ait iken (davacının iş sözleşmesinin sona ermesinden sonra Ege Profil Ticaret ve Sanayi A.Ş 'ye devredildiği) muhtelif tarihlerde yapılan sözleşmelerle ambalajlama-paketleme, kalite güvence sisteminin takip edilmesi, denetimi, raporlanması, personel bordrolama vs işlerini üstlenen diğer davalı Berkom Dan. İth. İhr. Tic. Ltd. Şti.ne 19.09.2002 tarih itibari ile isteği dışında geçirilmesi sonucu sendika üyeliği de iş kolu değişikliğindan ötürü sona ermiştir. Dolayısı ile başından beri Pimaş Plastik İnşaat Malzemeleri A.Ş'nin tarafı olduğu Toplu iş sözleşmesinin diğer tarafı sendika üyesi olup, toplu iş sözleşmesinden 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu uyarınca yararlanma hakkına sahiptir. Davacının sendika üyeliğinin kendi isteği dışında davalı Berkom Dan. İth. İhr. Tic. Ltd. Şti.'ne geçirilmesi sonucu sona erdiğinden mahkemece mevcut Toplu iş sözleşmesinden doğan alacaklara hak kazandığı gözetilerek taleplerinin değerlendirilmeye tabi tutulması ve karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde reddi bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ: Temyiz olunan İlk Derece Mahkemesi kararının ve bu karara karşı istinaf talebini esastan reddeden Bölge Adliye Mahkemesi kararının, yukarıda yazılı sebepten dolayı BOZULARAK ORTADAN KALDIRILMASINA, dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, peşin alınan temyiz karar harcının istek halinde ilgiliye iadesine, 04.02.2021 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.
2336