ÖZETİ Dosyadaki yazılara toplanan delillerle kararın dayandığı kanuni gerektirici sebeplere göre, Mahkemece feshin sendikal nedene dayandığının kabulü ile iş akdi feshinin geçersizliği ile davacının işe iadesine karar verilmiş olması isabetli ise de; 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu’nun 25’inci maddesinin beşinci fıkrası uyarınca ” İş sözleşmesinin sendikal nedenle feshedildiğinin tespit edilmesi hâlinde, 4857 sayılı Kanunun 21 inci maddesine göre tazminat işçinin başvurusu, işe başlatma ve başlatılmama şartına bağlı olmaksızın işçinin en az bir yıllık ücreti tutarında belirlenecektir. Ancak işçinin işe başlatılmaması hâlinde, ayrıca 4857 sayılı Kanunun 21 inci maddesinin birinci fıkrasında belirtilen tazminata hükmedilmez.” maddesi uyarınca feshin sendikal nedene dayandığının tespiti halinde işçinin başvurusu, işe başlatma ve başlatılmama şartına bağlı olmaksızın sendikal tazminata karar verilmesi gerekirken, Mahkemece işe başlatılmama şartına bağlı olarak 13 aylık ücret tutarında sendikal tazminat ile birlikte işe başlatmama tazminatının da kabul edilmesi hatalı olmuştur. Davalının bu yöne ilişkin istinafı yerindedir.
Yukarıda mahkemesi ile esas ve karar numarası yazılı dosyada verilen karara karşı istinaf başvurusunda bulunulmakla yapılan inceleme sonunda;
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
İDDİA: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; davacının 18.05.2015- 29.06.2022 tarihleri arasında faturalandırma uzman yardımcısı olarak çalıştığını, iş akdinin yasaya aykırı olarak davalı işveren tarafından feshedildiğini, işyeri örgütlenen sendika olan DİSK ENERJİ SEN’ e 22.06.2022 tarihinde diğer arkadaşları ile birlikte üye olduğunu, bu süreçte işveren tarafından sendikaya üye olan tüm çalışanlara baskı yapılarak sendikadan ayrılınması yönünde telkinlerde bulunulduğunu, davacının ve diğer davacı arkadaşlarının söz konusu sendikal örgütlenmede lider öncü vasfında bulunan kişilerden olduklarını, işveren tarafça açıkça iş yerinde sendika istemedikleri defalarca kez dile getirildiğini, davacı ve diğer davacı arkadaşları sendikadan lider vasfında bulunan kişiler olması nedeniyle iş akitleri yasaya aykırı biçimde işverence feshedildiğini, fesih sonrası yaşanan olayların basına da yansıdığını, fesih sonrasında 05.07.2022 tarihinde davacının da üyesi olduğu sendika iş yerinde yetkili sendika olma vasfını kazandığını ve TİS yapmak üzere işverene başvuruda bulunduğunu, ancak davalı şirketin bu başvuruya karşı da dava açtığını ,işverence fesih sendikal nedenlerle yapıldığını, davacının anayasal hakkı olan sendika üyesi olma ve bu konuda faaliyette bulunma hakkını kullandığını davacının işe iadesini ve yargılama süresince davalı tarafından ödenmesi icap eden 4 aylık ücret ve sosyal haklar tutarındaki tazminatın davalıdan alınarak davacıya verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili cevap dilekçesi ile davanın reddini talep etmiştir.
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI: Mahkemece davanın kabulü ile; feshin geçersizliğine, davacının işe iadesine ve parasal sonuçlarına hükmedilmiştir.
İSTİNAF SEBEPLERİ: Karara karşı, davalı tarafça istinaf yoluna başvurulmuştur.
Davalı vekili istinaf dilekçesinde özetle; mahkemenin sadece davacı delillerini karara esas aldığını, müvekkili şirkete gerek sendika gerekse davacı tarafından sendika üyeliği ile ilgili herhangi bir başvuru olmadığını, müvekkilinin davacının sendikalı olduğunu bile bilmediğini, mahkemenin ödenecek tazminat miktarını yanlış hesapladığını, mahkemece sendikal tazminata hükmedilmesinin de hatalı olduğunu bu nedenlerle ilk derece mahkemesi kararının kaldırılmasına karar verilmesini talep etmiştir.
DEĞERLENDİRME VE SONUÇ: Dairemizce dosya üzerinde ileri sürülen istinaf nedenleri ve HMK’nın 355. Maddesi gereği re’sen kamu düzenine aykırılık yönünden yapılan inceleme neticesinde;
Tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, taraflar arasındaki sözleşmeye, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile istinaf olunan kararda belirtilen gerekçelere göre davalının aşağıdaki bendin dışındaki istinaf itirazları yerinde görülmemiştir.
Dosyadaki yazılara toplanan delillerle kararın dayandığı kanuni gerektirici sebeplere göre, Mahkemece feshin sendikal nedene dayandığının kabulü ile iş akdi feshinin geçersizliği ile davacının işe iadesine karar verilmiş olması isabetli ise de; 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu’nun 25’inci maddesinin beşinci fıkrası uyarınca ” İş sözleşmesinin sendikal nedenle feshedildiğinin tespit edilmesi hâlinde, 4857 sayılı Kanunun 21 inci maddesine göre tazminat işçinin başvurusu, işe başlatma ve başlatılmama şartına bağlı olmaksızın işçinin en az bir yıllık ücreti tutarında belirlenecektir. Ancak işçinin işe başlatılmaması hâlinde, ayrıca 4857 sayılı Kanunun 21 inci maddesinin birinci fıkrasında belirtilen tazminata hükmedilmez.” maddesi uyarınca feshin sendikal nedene dayandığının tespiti halinde işçinin başvurusu, işe başlatma ve başlatılmama şartına bağlı olmaksızın sendikal tazminata karar verilmesi gerekirken, Mahkemece işe başlatılmama şartına bağlı olarak 13 aylık ücret tutarında sendikal tazminat ile birlikte işe başlatmama tazminatının da kabul edilmesi hatalı olmuştur. Davalının bu yöne ilişkin istinafı yerindedir.
Bu itibarla sonuç olarak, davalının istinaf başvurusunun kabulü ile;ilk derece mahkemesi kararının HMK’nın 353/1-b-2 maddesi gereğince ortadan kaldırılarak davacının bir yıllık ücret tutarı olan (5.733,60TL x12)brüt68.803,20TL sendikal tazminatın belirlenmesine şekilde yenidenkarar vermek gerekmiş ve aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM: Yukarıda açıklanan gerekçe ve nedenlerle;
1-Davalı vekilinin istinaf başvurusunun kabulü ile HMK 353/1-b-2 maddesi gereğince ilk derece mahkemesi kararının KALDIRILMASINA,
2-Davanın KABULÜ ile;
a)Davalı işverence yapılan feshin GEÇERSİZLİĞİNE ve davacının İŞE İADESİNE,
b)Sendikal nedenle iş sözleşmesinin feshediliği anlaşıldığından; davacının başvurusu, işverenin işe başlatması yada başlatmaması şartına bağlı olmaksızın tazminat miktarının davacının 1 yıllık brüt ücreti tutarı olan 68.803,20- TL (5.733,60-TL x 12 ay) olarak BELİRLENMESİNE,
c)Davacı işçinin işe iadesi için işverene süresi içinde başvurması halinde hak kazanılacak olan ve kararın kesinleşmesine kadar boşta geçen süre için en çok 4 aya kadar brüt ücret ve diğer hakları tutarı olan 29.197,20-TL nin (7.299,30-TL x 4 ay) davalıdan alınarak davacıya ödenmesi gerektiğinin BELİRLENMESİNE,
d)Yasal kesintilerin infaz aşamasında değerlendirilmesine,
3-Alınması gereken 427,60- TL karar ilam harcından peşin alınan 80,70- TL harcın mahsubuyla 346,90- TL bakiye karar ilam harcının davalıdan alınarak HAZİNEYE GELİR KAYDEDİLMESİNE,
4-Davacı tarafından yatırılan 80,70- TL toplam harcın davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
5-Davacının peşin harç dışında yaptığı 80,70-TL ilk dava gideri, 1.960,00-TL yargılama gideri toplamı 2.040,70-TL yargılama giderinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
6-Davalının yaptığı yargılama gideri olmadığından bu konuda hüküm kurulmasına yer olmadığına,
7-Davacı kendisini vekille temsil ettirdiğinden karar tarihinde yürürlükte bulunan AAÜT uyarınca hesaplanan 17.900,00- TL vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
8-Adalet Bakanlığı tarafından arabuluculuk faaliyeti sonunda arabulucuya ödenen 800,00TL arabuluculuk ücretinin davalıdan alınarak HAZİNEYE GELİR KAYDEDİLMESİNE,
9-Davacı ve davalı tarafından yatırılan ve arta kalan gider avansının karar kesinleşince HMK’nın 333.maddesi uyarınca yatıran tarafa iadesine,
10-İstinaf talebi kabul edildiğinden davalı tarafından yatırılan istinaf karar harcı ve istinaf yoluna başvuru harcının karar kesinleştiğinde ve talebi halinde iadesine,
11-İstinaf başvurusu nedeni ile davalının yaptığı 240,00TL dosya posta masrafından ibaret istinaf yargılama giderinin istinaftaki haklılık durumuna göre takdiren 120,00TL’sinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine, bakiyesinin kendi üzerinde bırakılmasına,
12-Müteakip işlemlerin ilk derece mahkemesi tarafından yapılmasına,
Dair, dosya üzerinde yapılan inceleme neticesinde 7036 Sayılı İş Mahkemeleri Kanunu’nun 8/1-a maddesi gereğince KESİN olmak üzere 10/05/2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.