| YARGITAY 9. HUKUK DAİRESİ |
||||||
| Esas No. Karar No. Tarihi: |
2007/20796 2007/37365 10.12.2007 |
İlgili Kanun / Madde 4857 S.İşK/18-21 818 S.BK/19,20 |
||||
|
||||||
| ÖZETİ: | Tahkim sözleşmesi veya şartı; borçlar hukuku anlamında bir sözleşme olduğu için, sözleşmeler için genel şartların tahkim sözleşmesinde de bulunması ve aranması gerekir. Özellikle sözleşme özgürlüğünü olumsuz biçimde sınırlayan nedenlerden Borçlar Kanunu'nun 19 ve 20. maddeleri tahkim sözleşmesinin geçerlilik incelemesi sırasında doğrudan göz önünde tutulmalıdır. Tahkim şartını içeren sözleşmenin ahlaka aykırı olması halinde geçerliğinden söz edilemez. Bu hal genellikle tahkim sözleşmesinde bir tarafın diğeri üzerinde ekonomik ve sosyal üstünlüğünü kullanmasında, özellikle işçilik haklarının ödenmesinin tahkim şartını içeren bu sözleşmenin imzalanması şartına bağlanılmasında karşımıza çıkar. Mahkemece davacı tarafın tahkim şartını içeren sözleşmenin geçerli olup olmadığı itirazı üzerinde durulmamış, bu konuda davacının delilleri toplanmamıştır. Belirtmek gerekir ki, geçersiz tahkim sözleşmesine dayanılarak görevsizlik kararı verilemez |
|||||
DAVA :Davacı, iş sözleşmesinin geçerli neden olmadan feshedildiğini
Belirterek feshin geçersizliğine ve işe iadesine karar verilmesini istemiştir. Yerel mahkeme, davayı reddetmiştir.
Hüküm süresi içinde davacı avukatı tarafından temyiz edilmiş olmakla dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü
İş sözleşmesinin davalı işveren tarafından geçerli neden olmadan feshedildiğini belirten davacı feshin geçersizliğine ve işe iadesine karar verilmiştir.
Mahkemece savunmaya değer verilerek, fesih tarihinde davacı ile davalı işveren arasında düzenlenen protokolde tahkim şartının kabul edildiği, iş sözleşmesi sona erdikten sonra işçi ile işveren arasında düzenlenen tahkim sözleşmesinin geçerli olduğu, uyuşmazlığın bu düzenleme nedeni ile 4857 sayılı İş Kanunu'nun 20. maddesi uyarınca özel hakemde görülmesi gerektiği gerekçesi ile görevsizlik kararı verilmiştir.
Davacı vekili, protokolün iş sözleşmesinin feshinden sonra imzalanmadığını, aksine kıdem ve ihbar tazminatlarının alınabilmesi şartı olarak ileri sürülüp, imzalatıldığını, davacının iradesini yansıtmadığını, maddi sorun kaygısı ile imzalamak zorunda bırakıldığını, protokolde iş sözleşmesinin 4857 sayılı İş Kanunu'nun 17. maddesi uyarınca işveren tarafından feshedildiğinin belirtildiğini, tahkim şartını içeren sözleşmenin geçersiz olduğunu belirterek itirazda bulunmuştur.
Tahkim sözleşmesi veya şartı; borçlar hukuku anlamında bir sözleşme olduğu için, sözleşmeler için genel şartların tahkim sözleşmesinde de bulunması ve aranması gerekir. Özellikle sözleşme özgürlüğünü olumsuz biçimde sınırlayan nedenlerden Borçlar Kanunu'nun 19 ve 20. maddeleri tahkim sözleşmesinin geçerlilik incelemesi sırasında doğrudan göz önünde tutulmalıdır. Tahkim şartını içeren sözleşmenin ahlaka aykırı olması halinde geçerliğinden söz edilemez. Bu hal genellikle tahkim sözleşmesinde bir tarafın diğeri üzerinde ekonomik ve sosyal üstünlüğünü kullanmasında, özellikle işçilik haklarının ödenmesinin tahkim şartını içeren bu sözleşmenin imzalanması şartına bağlanılmasında karşımıza çıkar.
Mahkemece davacı tarafın tahkim şartını içeren sözleşmenin geçerli olup olmadığı itirazı üzerinde durulmamış, bu konuda davacının delilleri toplanmamıştır.
Belirtmek gerekir ki, geçersiz tahkim sözleşmesine dayanılarak görevsizlik kararı verilemez.
Bu nedenle, davacı tarafın iddiaları üzerinde durulmalı, bu konuda kanıtlar toplanmalı tahkim şartını içeren sözleşmenin geçerli olup olmadığı belirlenmeli ve sonucuna göre karar verilmelidir. Eksik inceleme sonucu görevsizlik kararı verilmesi hatalıdır.
SONUÇ: Temyiz olunan kararın yukarıda yazılı sebepten BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine, 10.12.2007 gününde oybirliğiyle karar verildi.