Yargı Kararları

TOPLU İŞ SÖZLEŞMESİNDEN YARARLANMA İÇİN TARAF İŞÇİ SENDİKASINA ÜYE OLMANIN VEYA DAYANIŞMA AİDATI ÖDEMENİN ZORUNLU OLDUĞU

SAYILAR

Esas No : 2020/3338
Karar No : 2020/19851
Tarihi : 23/12/2020
İlgili Kanun/Madde : 4857 S. İşK/2- 6356 S. STK/39
Yargı Yeri: T.C. YARGITAY 9. Hukuk Dairesi

Ek Başlıklar : l TOPLU İŞ SÖZLEŞMESİNDEN YARARLANMA İÇİN TARAF İŞÇİ SENDİKASINA ÜYE OLMANIN VEYA DAYANIŞMA AİDATI ÖDEMENİN ZORUNLU OLDUĞU l İŞ SÖZLEŞMESİNİN KURULDUĞU ANDAN İTİBAREN ASIL İŞVERENİN İŞÇİSİ SAYILAN ALT İŞVEREN İŞÇİSİNİN GERİYE DÖNÜK ÜCRET VE SOSYAL HAKLARININ SENDİKAYA ÜYELİĞİ YOKSA DAYANIŞMA AİDATI ÖDEMEMİŞSE TOPLU SÖZLEŞMEYE GÖRE HESAPLANAMAYACAĞI l EMSAL SENDİKA ÜYESİ OLAMAYAN İŞÇİ İŞYERİNDE YOKSA FARK ÜCRET TALEPLERİNİN RET EDİLECEĞİ l İLAVE TEDİYE ÜCRETİNİN FİİLEN ÖDENEN ÜCRETE GÖRE HESAPLANACAĞI

Tam Metin

İlgili Kanun / Madde
4857 S. İşK/2
6356 S. STK/39

T.C.
YARGITAY
9. Hukuk Dairesi 

Esas No. 2020/3338
Karar No. 2020/19851 
Tarihi: 23/12/2020

l TOPLU İŞ SÖZLEŞMESİNDEN YARARLANMA İÇİN TARAF İŞÇİ SENDİKASINA ÜYE OLMANIN VEYA DAYANIŞMA AİDATI ÖDEMENİN ZORUNLU OLDUĞU
l İŞ SÖZLEŞMESİNİN KURULDUĞU ANDAN İTİBAREN ASIL İŞVERENİN İŞÇİSİ SAYILAN ALT İŞVEREN İŞÇİSİNİN GERİYE DÖNÜK ÜCRET VE SOSYAL HAKLARININ SENDİKAYA ÜYELİĞİ YOKSA DAYANIŞMA AİDATI ÖDEMEMİŞSE TOPLU SÖZLEŞMEYE GÖRE HESAPLANAMAYACAĞI
l EMSAL SENDİKA ÜYESİ OLAMAYAN İŞÇİ İŞYERİNDE YOKSA FARK ÜCRET TALEPLERİNİN RET EDİLECEĞİ
l İLAVE TEDİYE ÜCRETİNİN FİİLEN ÖDENEN ÜCRETE GÖRE HESAPLANACAĞI

ÖZETİ: 6356 Sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu'nun 39. maddesi gereğince işyerinde uygulanmakta olan toplu iş sözleşmesinden yararlanma taraf işçi sendikasına üyelikle veya sendikaya dayanışma aidatı ödemekle mümkündür.
Somut olayda; davacı işçinin baştan itibaren davalı işverenin işçisi sayılması gerektiğinin tespitine yönelik karar isabetlidir. Ancak, davacının davalı işveren işyerinde uygulanmakta olan toplu iş sözleşmesinin tarafı olan sendikaya üyeliği veya dayanışma aidatı ödeyerek faydalanma talebi yok ise anılan toplu iş sözleşmesinden faydalanması olanaklı değildir.
Davacı sendikaya üyelik tarihinin 18.01.2016 olduğunu söylediğinden; öncelikle ilgili sendikadan sendika üyelik fişi getirtilmeli, üyeliğinin işverene bildirilip bildirilmediği araştırılmalı, bu durum sabit ise davacının sendikaya üye olduğu tarihte almakta olduğu ücretine, toplu iş sözleşmesinden yararlanmaya başladığı tarihte yürürlükte olan toplu iş sözleşmesi hükümleri uygulanmak suretiyle artışlar yapılmalı ve tespit edilen ücretlerine göre hesaplanacak olan fark ücret ve ilave tediye alacakları hesaplanmalıdır.
Toplu iş sözleşmesinin tarafı olan sendikaya üyeliği bulunmayan ve dayanışma aidatı da ödemeyen işçi bakımından ise, davalı işveren işyerinde sendikasız emsal işçi bulunmadığına göre; fark ücret alacağı talebi reddedilmeli, bu takdirde ilave tediye alacağı yönünden de davacının fiilen ödenen ücreti üzerinden yapılan hesaplama esas alınarak hüküm kurulmalıdır.
        
DAVA: Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, temyizen incelenmesi davalı vekili tarafından istenilmekle, temyiz talebinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dava dosyası için Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü::
Y A R G I T A Y                       K A R A R I
Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili, müvekkilinin 19/06/2015 dönemine kadar olan ücret farkı ve ilave tediye alacaklarının Eskişehir 2. İş Mahkemesi'nin 2015/206 esas 2016/175 karar sayılı kararı ile ödendiğini, 20/06/2015 sonrası döneme ait ödeme yapılmadığını ileri sürerek ücret farkı ve 6772 Sayılı Yasaya göre ilave tediye alacağının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı Cevabının Özeti:
Davalı vekili, davacının ihale alan firmanın çalışanı olduğunu, numune alma ve hazırlama işinin asıl işin parçası olmadığını beyanla davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
İlk Derece Mahkemesi Kararının Özeti:
İlk derece mahkemesince, yapılan yargılama sonucunda toplanan deliller ve bilirkişi raporuna dayanılarak, Eti Maden İşletmeleri Genel Müdürlüğü ile dava dışı alt işveren arasındaki hukuki ilişkinin muvazaalı olduğunun tespiti ile ücret farkı ve ilave tediye alacaklarının kabulüne karar verilmiştir.
İstinaf Başvurusu:
İlk derece mahkemesinin kararına karşı, davalı istinaf başvurusunda bulunmuştur.
Bölge Adliye Mahkemesi Kararının Özeti:
Bölge Adliye Mahkemesince, davalı vekilinin istinaf başvurusunun Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 353-(1) b 1 maddesi gereğince ESASTAN REDDİNE karar verilmiştir.
Temyiz Başvurusu:
Kararı, davalı vekili temyiz etmiştir.
Gerekçe:
1- Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle kanuni gerektirici sebeplere göre, davalının aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazlarının reddine karar vermek gerekmiştir.
2-Taraflar arasındaki uyuşmazlık, davacının davalı işveren işyerinde uygulanmakta olan toplu iş sözleşmesinden faydalanıp faydalanamayacağı noktasında toplanmaktadır.
6356 Sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu'nun 39. maddesi gereğince işyerinde uygulanmakta olan toplu iş sözleşmesinden yararlanma taraf işçi sendikasına üyelikle veya sendikaya dayanışma aidatı ödemekle mümkündür.
Somut olayda; davacı işçinin baştan itibaren davalı işverenin işçisi sayılması gerektiğinin tespitine yönelik karar isabetlidir. Ancak, davacının davalı işveren işyerinde uygulanmakta olan toplu iş sözleşmesinin tarafı olan sendikaya üyeliği veya dayanışma aidatı ödeyerek faydalanma talebi yok ise anılan toplu iş sözleşmesinden faydalanması olanaklı değildir.
Davacı sendikaya üyelik tarihinin 18.01.2016 olduğunu söylediğinden; öncelikle ilgili sendikadan sendika üyelik fişi getirtilmeli, üyeliğinin işverene bildirilip bildirilmediği araştırılmalı, bu durum sabit ise davacının sendikaya üye olduğu tarihte almakta olduğu ücretine, toplu iş sözleşmesinden yararlanmaya başladığı tarihte yürürlükte olan toplu iş sözleşmesi hükümleri uygulanmak suretiyle artışlar yapılmalı ve tespit edilen ücretlerine göre hesaplanacak olan fark ücret ve ilave tediye alacakları hesaplanmalıdır.
Toplu iş sözleşmesinin tarafı olan sendikaya üyeliği bulunmayan ve dayanışma aidatı da ödemeyen işçi bakımından ise, davalı işveren işyerinde sendikasız emsal işçi bulunmadığına göre; fark ücret alacağı talebi reddedilmeli, bu takdirde ilave tediye alacağı yönünden de davacının fiilen ödenen ücreti üzerinden yapılan hesaplama esas alınarak hüküm kurulmalıdır.
Bu husus gözetilmeden karar verilmesi hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
Sonuç: Temyiz olunan ilk derece mahkemesi kararının ve bu karara karşı istinaf başvurusunu esastan reddeden bölge adliye mahkemesi kararının, yukarıda yazılı sebepten dolayı BOZULARAK ORTADAN KALDIRILMASINA, dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine, bozma kararının bir örneğinin ise kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, peşin alınan temyiz karar harcının istek halinde ilgiliye iadesine, 23/12/2020 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.