İlgili Kanun / Madde
4857 S. İşK/32
T.C
YARGITAY
9. HUKUK DAİRESİ
Esas No. 2023/1480
Karar No. 2023/3523
Tarihi: 13.03.2023
ÜCRETİN TÜİK VERİLERİNE GÖRE BELİRLENMESİ
ÖZETİ: İlk Derece Mahkemesi tarafından ücret belirlenirken 2014 yılı TÜİK verileri esas alınmış ise de davacının iş sözleşmesi 2015 yılında son bulmuştur. Şu hâlde İlk Derece Mahkemesince, 2015 yılına ait TÜİK verileri ve dosyadaki diğer deliller değerlendirilerek davacının ücreti belirlenmeli, bundan sonra dava konusu alacaklar hesaplanmalıdır. Bu husus gözetilmeden karar verilmesi hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
Taraflar arasında görülen alacak davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 8. Hukuk Dairesi kararının kaldırılmasına ve İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesince bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçelerinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin davalı Şirket nezdinde 28.09.2009-13.07.2015 tarihleri arasında aşçıbaşı olarak aylık net 3.850,00 TL net ücret ile çalıştığını, iş sözleşmesinin işçilik alacaklarının ödenmemesi haklı nedeniyle davacı tarafından feshedildiğini ileri sürerek kıdem tazminatı ile fazla çalışma, ulusal bayram ve genel tatil, ücret ve yıllık izin ücreti alacaklarının davalılardan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalılar vekili cevap dilekçesinde; iş sözleşmesinin 16.06.2015, 17.06.2015, 18.06.2015 tarihlerinde davacı işçi ile diğer bir kısım işçilerin mazeretsiz ve habersiz olarak topluca işe gelmemeleri üzerine tutanak düzenlenerek haklı nedenle feshedildiğini, davacının çalıştığı süre içerisinde tüm alacaklarının ödendiğini savunarak davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin 30.03.2017 tarihli ve 2016/947 Esas, 2017/175 Karar sayılı kararıyla; davacının 05.11.2009-01.07.2015 tarihleri arasında toplam 5 yıl, 7 ay, 27 gün süre ile davalı işveren nezdinde aylık 5.308,00 TL brüt ücretle çalıştığı, iş sözleşmesinin işçilik alacaklarının ödenmemesi haklı nedeniyle davacı tarafından feshedildiği, dosya kapsamına uygun ve denetime elverişli hükme esas alınan 22.08.2016 tarihli bilirkişi raporundaki tespit ve hesaplamalar ile ıslah dilekçesi de dikkate alınarak ve davalılar arasında organik bağ bulunduğu belirtilerek davanın kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalılar vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. Gerekçe ve Sonuç
Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 8. Hukuk Dairesinin 28.12.2017 tarihli ve 2017/4587 Esas, 2017/3278 Karar sayılı kararıyla; İlk Derece Mahkemesi kararının usul ve esas yönünden hukuka uygun olduğu, ayrıca davacının aylık ücretinin doğru belirlendiği, davacının iş sözleşmesini haklı nedenle feshettiği, fazla çalışma ile ulusal bayram ve genel tatil ücreti alacaklarının tanık beyanlarına göre belirlenmesinin dosya kapsamına uygun olduğu gerekçeleriyle davalılar vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V.BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalılar vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairemizin 21.12.2020 tarihli ve 2020/3485 Esas, 2020/19354 Karar sayılı ilâmıyla; davalıların diğer temyiz itirazlarının reddine karar verilerek, davacının aylık ücretinin belirlenmesine ilişkin İlk Derece Mahkemesince yapılan araştırmanın taraflar arasındaki ücrete ilişkin uyuşmazlığın çözümü konusunda yeterli olmadığı, davacının ücretinin belirlenmesinde Türkiye İstatistik Kurumunun (TÜİK) resmi internet sitesindeki “kazanç bilgisi sorgulama" kısmındaki bilgilerin de dikkate alınması ve dosya kapsamına uygun şekilde ücretin belirlenmesi gerektiği, ayrıca davacı tanıklarının işyerine kendi imkânları ile geldikleri ancak iş çıkışında işyeri servisi ile eve döndükleri yönündeki beyanlarının giydirilmiş ücret hesabında dikkate alınması gerektiği gerekçeleri ile Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozularak ortadan kaldırılmasına ve İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
B. İlk Derece Mahkemesince Bozmaya Uyularak Verilen Karar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; bozma ilâmı doğrultusunda davacının ücretin belirlenmesi için müzekkereler yazılarak TÜİK'in resmi internet sitesinde bulunan “kazanç bilgisi sorgulama" kısmındaki bilgilerin dosya arasına alındığı ve davacının ücretinin brüt 3.077,00 TL olduğu kabul edilerek dava konusu alacakların bu ücrete göre hesaplanması için bilirkişiden ek rapor alındığı, ek raporun dosya kapsamına uygun olduğu gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
VI. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili; davacının ücretinin ve hizmet süresinin hatalı belirlendiğini, asgari geçim indirimi alacağının hesaplamaya esas ücrette dikkate alınmadığını, davacı asıla verilen 2 öğün yemeğin giydirilmiş ücrete eklenmesi gerektiğini, dinî bayramların tamamında çalışmasına rağmen bu alacak yönünden de eksik hesaplama yapıldığını belirterek İlk Derece Mahkemesi kararının bozulması istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dosya içeriğine, bozmanın mahiyeti ve kapsamına göre taraflar arasındaki uyuşmazlık; davacının aylık ücretinin belirlenmesi ile belirlenen ücrete göre dava konusu alacakların hesabına ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 4857 sayılı İş Kanunu'nun (4857 sayılı Kanun) 120 nci maddesi atfıyla hâlen yürürlükte olan mülga 1475 sayılı İş Kanunu'nun 14 üncü maddesi.
3. 4857 sayılı İş Kanunu'nun32, 41, 47, 57 ve 59 uncu maddeleri.
3. Değerlendirme
1. Temyizen incelenen İlk Derece Mahkeme kararında ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı ve bozmaya uyulmakla karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesine hukukça imkân bulunmadığı anlaşılmakla; davacı vekilinin aşağıdaki paragrafların kapsamı dışındaki temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
2. Dairemizin 21.12.2020 tarihli ve 2020/3485 Esas, 2020/19354 Karar sayılı bozma ilâmında; TÜİK'in resmi internet sitesinde bulunan “kazanç bilgisi sorgulama" kısmındaki bilgilerin de dikkate alınması ve dosya kapsamına uygun şekilde davacının aylık ücretinin belirlenmesi gerektiği açıklanmış olup bozma ilâmına uyan İlk Derece Mahkemesince, TÜİK'in resmi internet sitesinde bulunan “kazanç bilgisi sorgulama" kısmındaki 2014 yılına ilişkin bilgi dikkate alınarak davacının ücreti brüt 3.077,00 TL kabul edilmiş ve alacaklar bu miktara göre yeniden hesaplatılmak suretiyle hüküm kurulmuştur.
3. İlk Derece Mahkemesi tarafından ücret belirlenirken 2014 yılı TÜİK verileri esas alınmış ise de davacının iş sözleşmesi 2015 yılında son bulmuştur. Şu hâlde İlk Derece Mahkemesince, 2015 yılına ait TÜİK verileri ve dosyadaki diğer deliller değerlendirilerek davacının ücreti belirlenmeli, bundan sonra dava konusu alacaklar hesaplanmalıdır. Bu husus gözetilmeden karar verilmesi hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
VII. KARAR
Açıklanan sebeple;
Temyiz olunan İlk Derece Mahkemesi kararının BOZULMASINA,
Peşin alınan temyiz karar harcının istek hâlinde ilgiliye iadesine,
Dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine,
13.03.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.