İlgili Kanun / Madde
5953 S. BİşK/21,29
1475 S. İşK/14
T.C.
YARGITAY
9. Hukuk Dairesi
Esas No. 2016/30300
Karar No. 2020/14185
Tarihi: 02/11/2020
l BASIN İŞ KANUNUNA TABİ OLAN (GAZETECİNİN) KIDEM TAZMİNATININ ÇIPLAK BRÜT ÜCRETTEN HESAPLANACAĞI GİYDİRİLMİŞ ÜCRETİN DİKKATE ALINMAYACAĞI
l GAZETECİ YILLIK İZİN TALEP EDİP İŞVERENCE KULLANDIRILMADIĞINI KANIT-LAMADAN İZİN ÜCRETİNİN İKİ KATINA KARAR VERİLMESİNİ İSTEYEMEYECEĞİ
l YILLIK İZİN TALEP ETMEMİŞ GAZETECİNİN YILLIK İZİN ÜCRETİNİN SON ÜCRET ÜZERİNDEN HESAPLANACAĞI
ÖZETİ Basın İş Kanununda giydirilmiş ücrete ilişkin bir düzenleme olmadığından kıdem tazminatı hesabında son çıplak aylık ücretin dikkate alınması gerekirken aylık ücrete görev tazminatının dahil edilmesi ile elde edilen giydirilmiş ücrete göre hesaplama yapılması hatalıdır. İzin ücretinin iki kat olarak ödenmesi için, gazetecinin çalışırken talep etmesine rağmen izin kullandırılmadığını veya izin verilmediğini iddia etmesi gerekir. Çalışırken bu yönde talebi olmayan gazetecinin, fesih nedeni ile son ücret üzerinden hesaplanacak izin ücreti, 21. maddedeki sürelerle sınırlıdır. Başka bir anlatımla fesih nedeni ile son ücret üzerinden hesaplanacak izin ücreti 29. madde gereği 2 kat hesaplanamaz
DAVA: Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, temyizen incelenmesi davalı vekili tarafından istenilmekle, temyiz talebinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dava dosyası için Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
Y A R G I T A Y K A R A R I
Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili, davacının 01.02.1985 tarihinden itibaren gazeteciliğe başladığını, 13.08.2009-31.08.2013 tarihleri arasında haber koordinatörü gazeteci olarak davalıya ait ATV televizyonunda çalıştığını, en son net 17.584,40 TL, brüt 24.542,07 TL ücret aldığını, emeklilik nedeniyle ayrıldığı işyerinde tazminatların hesaplanıp banka hesabına yatırıldığının bildirildiğini, banka hesabına 29.240,00 TL yatırıldığını, tazminat hesap formunda 56.524,38 TL’si kıdem tazminatı, 32.300,00 TL’si izin ücreti ve bunların toplamından 17.584,40 TL peşin ödenen 2013 Eylül ayı ücreti düşülerek bakiyesinin 71.239,98 TL olduğunun bildirildiği, banka hesabına izin ücretinin tamamı, kıdem tazminatının ¼ ünün karşılığı olmak üzere 29.240.00 TL ödendiğini, davalı tarafından tazminat hesabının aylık net 17.584,40 TL, brüt 24.542,07 TL ücrete göre yapıldığını, bu nedenle kıdem ve izin alacağının eksik hesaplandığını, davalı işverenin maddi imkansızlık içinde olmadığını, izin ücretinin de ödenmesi gereken zamanda ödenmediğini, kanun gereği 2 kat olarak ödenmesi gerektiğini iddia ederek bir kısım işçilik alacaklarının davalılardan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı Cevabının Özeti:
Davalı vekili; davacının kıdem tazminatının 5953 sayılı Yasaya göre taksitlendirildiğini ve ilk taksinin ödendiğini, davacının 13.08.2009 tarihli sözleşme uyarınca davalı işyerinde çalışmaya başladığını, sözleşmenin 10.maddesinin a bendinde kıdem tazminatının başlangıç tarihinin 13.09.2009 olduğunu, son aldığı ücretin net 8.500,00 TL olduğunu, 28.08.2013 tarihinde emeklilik nedeniyle iş akdinin feshedildiğini, davacıya yapılan ilk ödemenin izin ücretinin tamamını, kıdem tazminatının dörtte birlik kısmını karşıladığını, geri kalanının 3 eşit taksitte ödeneceğini, davacıya kullanmadığı yıllık izin ücretlerinin fesihle birlikte ödendiğini, peşin ödenen Eylül ayı maaş ve görev tazminatı toplamı 17.584,40 TL’ nin izin ücretinden mahsup edildiğini savunarak davanın reddini talep etmiştir.
Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece davanın kabulüne karar verilmiştir.
Temyiz:
Kararı davalı vekili temyiz etmiştir.
Gerekçe:
1-Dosyadaki yazılara toplanan delillerle kararın dayandığı kanuni gerektirici sebeplere göre, davalı vekilinin aşağıdaki bentlerin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları yerinde değildir.
2-Basın İş Kanununda giydirilmiş ücrete ilişkin bir düzenleme olmadığından kıdem tazminatı hesabında son çıplak aylık ücretin dikkate alınması gerekirken aylık ücrete görev tazminatının dahil edilmesi ile elde edilen giydirilmiş ücrete göre hesaplama yapılması hatalıdır. Ayrıca davacı vekili, kök rapora itiraz dilekçesinde davacının hak etmiş olduğu kıdem tazminatının bakiyesinin dava açıldıktan sonra ödendiğini açıklamış olup mahkemece yapılacak iş son çıplak brüt ücret üzerinden yapılacak kıdem tazminatı hesabına göre eksik ücret olup olmadığını tespit etmek, var ise eksik miktarı hüküm altına almak aksi takdirde davacı vekilinin beyanını da dikkate alarak davacının kıdem tazminatı talebinin reddine karar vermektir.
3- Davacının yıllık izin alacağı konusunda uyuşmazlık bulunmaktadır.
5953 sayılı Basın İş Kanunu’nun 29. maddesine göre; “Gazeteciye bu Kanun’un 21. maddesinde yazılı yıllık izni vermeyen veya izni vermiş olup da, izin müddetine ait ücreti ödemeyen işverene, yıllık izin vermediği veya izin süresine ait ücretleri ödemediği kimsenin izin müddetine tekabül eden ücretler yekununun üç katı kadar idarî para cezası verilir; ayrıca gazeteciye ödenmesi gereken ücret toplamı, iki kat olarak ödenir." Ancak bu düzenlemeye göre izin ücretinin iki kat olarak ödenmesi için, gazetecinin çalışırken talep etmesine rağmen izin kullandırılmadığını veya izin verilmediğini iddia etmesi gerekir. Çalışırken bu yönde talebi olmayan gazetecinin, fesih nedeni ile son ücret üzerinden hesaplanacak izin ücreti, 21. maddedeki sürelerle sınırlıdır. Başka bir anlatımla fesih nedeni ile son ücret üzerinden hesaplanacak izin ücreti 29. madde gereği 2 kat hesaplanamaz.
Ancak davacı tarafça izin talep edildiği halde bu iznin kullandırılmadığı ileri sürülmediği gibi, dosya kapsamında bunu kanıtlamaya yarar herhangi bir delil de bulunmamaktadır. Dolayısıyla, son ücret üzerinden tek kat olarak yıllık izin ücretinin hesaplanması gerekirken yıllık izin ücretinin iki katı olarak hesaplanması hatalıdır.
4- Kıdem tazminatı hesabında olduğu gibi yıllık izin ücretinin giydirilmiş brüt ücret yerine çıplak brüt ücret üzerinden hesaplanması gerekirken yazılı şekilde hüküm altına alınması da ayrıca hatalı olup bozma nedenidir.
SONUÇ: Temyiz olunan kararın, yukarıda yazılı sebeplerden dolayı BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine, 02/11/2020 tarihinde oy birliği ile karar verildi.