İlgili Kanun / Madde
6356 S. STK/5,41vd.
T.C
YARGITAY
9. HUKUK DAİRESİ
Esas No. 2021/12153
Karar No. 2022/230
Tarihi: 12/01/2022
lİŞKOLU İTİRAZI1
lTOPLU İŞ SÖZLEŞMESİ UYGULANAN BİR İŞYERİNDE YETKİ TESPİTİNDEN HEMEN ÖNCE İŞKOLU İTİRAZI YAPILMASININ HAKKIN KÖTÜYE KULLANILMASI OLDUĞU
lİŞKOLU İTİRAZINDA TOPLU İŞ SÖZLEŞMESİ OLAN İŞYERİ İÇİN TİS YÜRÜRLÜK SÜRESİNDEN ÖNCEKİ 120 GÜN İÇİNDE YAPILMASININ DA BEKLETİCİ MESELE YAPILMAMASINDA DİKKATE ALINACAĞI
ÖZETİ: temyiz olunan kararda belirtilen gerekçelere ve özellikle yetki tespitine konu işletmede işçi sendikasının uzun yıllardır örgütlü olduğunun, işletmede yetki başvuru tarihi itibariyle yürürlükte Toplu İş Sözleşmesi bulunduğunun, yetki başvuru tarihinden önce yapılmakla birlikte Toplu İş Sözleşmesinin yürürlük süresinin bitmesinden kısa süre önce yapılan işkolu tespit başvurusu hakkın kötüye kullanımı niteliğinde olduğundan işkolu itirazının dikkate alınmamasının isabetli olduğunun anlaşılmasına göre, davacı vekilinin yerinde bulunmayan temyiz itirazlarının reddiyle usul ve kanuna uygun Bölge Adliye Mahkemesi kararının bu ilâve gerekçe ile 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 370/1. maddeleri uyarınca ONANMASINA
BAM tarafından onan Yerel Mahkeme Kararının Gerekçesi: Mezkur dosyada davacı ile davalı sendika arasında 01/01/2018-31/12/2020 tarihleri arasında yürürlükte olan toplu iş sözleşmesi bulunmaktadır. 6356 sayılı Kanun 35/4 maddesi gereğince toplu iş sözleşmesinin bitmesinden önceki yüzyirmi gün içinde yeni sözleşme için yetki başvurusunda bulunabilir" düzenlemesi gereğince her ne kadar davalı sendikanın yetki başvurusundan önce iş kolu tespiti talebinde bulunulduğu beyan edilmiş ise de inceleme konusu davada, işveren tarafından ileri sürülen işkolu itirazı, yukarıda belirtilen açık düzenleme gereği mevcut yetki uyuşmazlığında ileri sürülemez ve bu talep ancak bir sonraki dönem için geçerli olabilir.
DAVA: Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, temyizen incelenmesi davacı vekili tarafından istenilmekle, temyiz talebinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dava dosyası için Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
Y A R G I T A Y K A R A R I
Tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile temyiz olunan kararda belirtilen gerekçelere ve özellikle yetki tespitine konu işletmede işçi sendikasının uzun yıllardır örgütlü olduğunun, işletmede yetki başvuru tarihi itibariyle yürürlükte Toplu İş Sözleşmesi bulunduğunun, yetki başvuru tarihinden önce yapılmakla birlikte Toplu İş Sözleşmesinin yürürlük süresinin bitmesinden kısa süre önce yapılan işkolu tespit başvurusu hakkın kötüye kullanımı niteliğinde olduğundan işkolu itirazının dikkate alınmamasının isabetli olduğunun anlaşılmasına göre, davacı vekilinin yerinde bulunmayan temyiz itirazlarının reddiyle usul ve kanuna uygun Bölge Adliye Mahkemesi kararının bu ilâve gerekçe ile 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 370/1. maddeleri uyarınca ONANMASINA, aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz edene yükletilmesine, 12/01/2022 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.
İZMİR BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ 3. HUKUK DAİRESİ GEREKÇESİ
Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle kanuni gerektirici sebeplere ve özellikle 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu'nun “Yetki” başlıklı 41 inci maddesi, “Yetki Tespiti İçin Başvuru” başlıklı 42 nci maddesi, “Yetki İtirazı” başlıklı 43 üncü maddesi, 5 inci maddesi, 35/4 maddesi düzenlemeleri ve Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı Çalışma Genel Müdürlüğü'nun yetki tespitine ilişkin kayıt ve belgeleri ile yetki tespitinin iptalini gerektirecek bir hususun kanıtlanamamasına göre mahkeme kararında bir hata görülmemiştir.
İZMİR 21. İŞ MAHKEMESİ’NİN GEREKÇESİ
Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığının 2021/13 sayılı kararı iş kolu tespiti kararı yönünden dahi 6356 sayılı Kanun’un 5 inci maddesinin ikinci fıkrasına göre “Yeni bir toplu iş sözleşmesi için yetki süreci başlamış ise işkolu değişikliği tespiti bir sonraki dönem için geçerli olur. İşkolu tespit talebi ve buna ilişkin açılan davalar, yetki işlemlerinde ve yetki tespit davalarında bekletici neden sayılmaz.” Hükmün madde gerekçesinde de “…İşkolu tespit talebi ve buna ilişkin açılan davalar, yetki işlemlerinde ve yetki tespit davalarında bekletici neden sayılmayacaktır. Bu hüküm ile işkolu itirazlarının toplu sözleşme yapma sürecini gereksiz şekilde uzatması ve zaman zaman bu itirazların toplu sözleşme sürecini kilitlemek için kötüye kullanılması önlenmek istenmiştir.” hususları ifade edilmiştir. Mezkur dosyada davacı ile davalı sendika arasında 01/01/2018-31/12/2020 tarihleri arasında yürürlükte olan toplu iş sözleşmesi bulunmaktadır. 6356 sayılı Kanun 35/4 maddesi gereğince toplu iş sözleşmesinin bitmesinden önceki yüzyirmi gün içinde yeni sözleşme için yetki başvurusunda bulunabilir" düzenlemesi gereğince her ne kadar davalı sendikanın yetki başvurusundan önce iş kolu tespiti talebinde bulunulduğu beyan edilmiş ise de inceleme konusu davada, işveren tarafından ileri sürülen işkolu itirazı, yukarıda belirtilen açık düzenleme gereği mevcut yetki uyuşmazlığında ileri sürülemez ve bu talep ancak bir sonraki dönem için geçerli olabilir. Diğer taraftan, hukuk devleti kavramı çerçevesinde “hukuki belirlilik” ve “hukuki öngörülebilirlik” ilkeleri nazara alındığında, uyuşmazlığın yetki tespiti için başvuru tarihindeki hukuki duruma göre değerlendirilmesi gerektiği de tartışmasızdır. Nitekim işçi sendikasının Bakanlık kayıtlarına güvenerek örgütlenme faaliyetini yürüttüğü ve çoğunluk tespitine dair talepte bulunduğu gözetildiğinde, yetki tespiti sürecinin başlamasına müteakip ileri sürülen işkolu itirazının dikkate alınması yukarıda belirtilen ilkelere aykırılık teşkil edecektir.
1 Yargıtay ek gerekçe ile Bölge Adliye Mahkemesi ve Yerel Mahkeme kararını onadığı için yerel Mahkeme ve Bölge Adliye Mahkemesi kararlarının gerekçelerinin ilgili bölümlerine de yer verilmiştir.