İlgili Kanun / Madde
4857 S. İşK/53
T.C.
YARGITAY
22. Hukuk Dairesi
Esas No. 2017/27500
Karar No. 2020/1361
Tarihi: 03/02/2020
l MEVSİMLİK İŞLERDE İŞ YASASININ YILLIK İZNE İLİŞKİN HÜKÜMLERİNİN UYGULANMAYACAĞI
l YILIN TAMAMINA YAKIN ÇALIŞMA HALİNDE İŞÇİNİN ANAYASAL DİNLENME HAKKINDAN YOKSUN BIRAKILAMAYACAĞI
ÖZETİ: 4857 sayılı İş Kanunu'nun 53/3. maddesi uyarınca, mevsimlik işlerde yıllık ücretli izinlere ilişkin hükümler uygulanmaz. Bir başka anlatımla, mevsimlik işçi, 4857 sayılı Kanun'un yıllık ücretli izin hükümlerine dayanarak, yıllık ücretli izin kullanma veya buna dayanarak ücret alacağı isteminde bulunamaz. Hemen belirtmek gerekir ki, 53/3. maddede ki kural, nispi emredici kural olup işçi lehine bireysel iş sözleşmesi ya da toplu iş sözleşmesi ile yıllık ücretli izne ilişkin hükümler düzenlenebilir ve mevsimlik işçiler için yıllık izin hakkı tanınabilir.
4857 sayılı Kanun'un 53. maddesinde mevsimlik işlerde yıllık izin hakkının doğmayacağı belirtilmiş ise de, yılın ne kadar bölümünde çalışılma halinde mevsimlik iş sayılacağı yönünde bir düzenlemeye yer verilmemiştir. Öyle ki yılın tamamına yakın bir bölümünde çalışılma halinde Anayasal temeli olan dinlenme hakkının tanınmasının gerekeceği açıktır
DAVA: Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, temyizen incelenmesi davalılardan … Gıda San. ve Tic. A.Ş vekili tarafından istenilmekle, temyiz talebinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dava dosyası için Tetkik Hakimi … tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili, müvekkilinin iş sözleşmesinin haksız olarak feshedildiğini ileri sürerek kıdem ve ihbar tazminatları ile ödenmediğini iddia ettiği bir kısım işçilik alacaklarının davalılardan tahsilini talep etmiştir.
Davalılar Cevaplarının Özeti:
Davalı … Gıda San. ve Tic. A.Ş. vekili; zamanaşımı def'inde bulunmuş, müvekkil şirket ile … Gıda End. İhr. İth. A.Ş. arasında bir bağın bulunmadığını, her iki şirketin bağımsız olduğunu, müvekkil şirketin satın aldığı … Gıda End. İhr. İth. A.Ş.'nin işçilerine tüm haklarını ödediğini, hakları ödenen işçilerin bilahare müvekkil şirkete başvurarak işe alındığını, davacının da 25.06.2007 tarihinde işe başladığını, müvekkil şirkette işçilerin mevsimlik iş sözleşmesi ile çalıştıklarını, Haziran ile Ekim-Kasım arasında 5-6 ay üretim yapıldığını, bu nedenle iddia edildiği gibi sürekli ve devamlı değil, aralıklı iş yapıldığını, davacının 02.06.2008 tarihinde verdiği dilekçe ile işten istifa ederek ayrıldığını, bu nedenle davacının kıdem tazminatı talep edemeyeceğini, mevsimlik işçi olduğundan yıllık izin hakkının bulunmadığını, imzalı ücret bordroları ile davacıya fazla çalışma ile hafta tatili ve genel tatil ücretlerinin ödendiğini savunmuştur.
Davalı … Gıda End. İhr. İth. A.Ş. tarafından davaya cevap verilmemiştir.
Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece; toplanan delillere ve bilirkişi raporlarına göre, davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Temyiz:
Kararı, davalı … Gıda San. ve Tic. A.Ş. vekili temyiz etmiştir.
Gerekçe:
1- Dosyadaki yazılara toplanan delillerle kararın dayandığı kanuni gerektirici sebeplere göre, davalı … Gıda San. ve Tic. A.Ş. vekilinin aşağıdaki bendin kapsamı dışındaki tüm temyiz itirazlarının reddine karar vermek gerekmiştir.
2- Taraflar arasında uyuşmazlık davacının yıllık ücretli izin alacağına hak kazanıp kazanmadığı noktasında toplanmaktadır.
Çalışmanın sadece yılın belirli bir döneminde yoğunlaştığı işyerlerinde yapılan işler mevsimlik iş olarak tanımlanabilir. Söz konusu dönemler işin niteliğine göre uzun veya kısa olabilir. Her zaman aynı miktarda işçi çalıştırmaya elverişli olmayan ve işyerinde yürütülen faaliyetin niteliğine göre işçilerin her yıl belirli sürelerde yoğun olarak çalıştıkları ve fakat yılın diğer döneminde işçilerin iş sözleşmelerinin ertesi yılın faaliyet dönemi başına kadar ara vermeyi gerektiren işler mevsimlik iş olarak değerlendirilebilir.
4857 sayılı İş Kanunu'nun 53/3. maddesi uyarınca, mevsimlik işlerde yıllık ücretli izinlere ilişkin hükümler uygulanmaz. Bir başka anlatımla, mevsimlik işçi, 4857 sayılı Kanun'un yıllık ücretli izin hükümlerine dayanarak, yıllık ücretli izin kullanma veya buna dayanarak ücret alacağı isteminde bulunamaz. Hemen belirtmek gerekir ki, 53/3. maddede ki kural, nispi emredici kural olup işçi lehine bireysel iş sözleşmesi ya da toplu iş sözleşmesi ile yıllık ücretli izne ilişkin hükümler düzenlenebilir ve mevsimlik işçiler için yıllık izin hakkı tanınabilir.
4857 sayılı Kanun'un 53. maddesinde mevsimlik işlerde yıllık izin hakkının doğmayacağı belirtilmiş ise de, yılın ne kadar bölümünde çalışılma halinde mevsimlik iş sayılacağı yönünde bir düzenlemeye yer verilmemiştir. Öyle ki yılın tamamına yakın bir bölümünde çalışılma halinde Anayasal temeli olan dinlenme hakkının tanınmasının gerekeceği açıktır.
Somut uyuşmazlıkta, davacının turşu fabrikasında üretim işçisi olarak çalıştığı anlaşılmaktadır. Dosya içerisinde farklı dönemlere ait davacının imzasını taşıyan mevsimlik iş sözleşmeleri bulunmaktadır. Davacının Sosyal Güvenlik Kurumu kayıtlarına göre de, 20.11.1993-31.05.2007 tarihleri arasında davalı … Gıda End. İhr. İth. A.Ş. nezdinde ve 26.05.2007- 02.06.2008 tarihleri arasında … Gıda San. ve Tic. A.Ş. nezdinde olmak üzere toplam 2450 gün üzerinden sigorta bildirimi yapıldığı görülmektedir. Davalı işyerinde davacı ile aynı işi yapan başka işçiler tarafından açılan ve Dairemizce temyiz incelemesi yapılan emsal dosyalarda (2017/18965, 2017/10487, 2017/10474 esas sayılı dosyalar gibi) yapılan iş mevsimlik iş olarak kabul edilmiştir. Anılan hususlara ve tüm dosya kapsamına göre, davacının mevsimlik işçi olarak çalıştığı anlaşılmaktadır.
Dairemizin yerleşik içtihatlarına göre, mevsimlik işçi, ancak bir yıl içindeki çalışmasının on bir ayı aşması durumunda yıllık ücretli izin alacağına hak kazanabilir. Davacının mevsimlik işçi olarak çalıştığı dönemde yıllık izne hak kazandığı sürelerin tespiti bakımından giriş çıkış yaptığı tarihler dikkate alınarak bu tarihler arasında onbir ayın üzerinde çalışması olan tarihlerde yıllık izne hak kazanacaktır. Bu hesaplama yöntemine göre davacının Sosyal Güvenlik Kurumu kayıtlarına göre davalılar nezdindeki onbir ayın üzerindeki çalışmalarının değerlendirilerek yıllık izin ücreti alacağı hakkında karar verilmesi gerekirken, davacının belirsiz süreli iş sözleşmesi ile çalıştığının kabulüyle fiili çalışma süresine göre 82 gün karşılığı yıllık ücretli izin alacağının hüküm altına alınması hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ: Temyiz olunan kararın yukarıda yazılı sebepten BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine, 03.02.2020 gününde oybirliği ile karar verildi.