SAYILAR

Esas No : 2016/10785
Karar No : 2019/21385
Tarihi : 02/12/2019
İlgili Kanun/Madde : 4857 S. İşK/17,41 59
Yargı Yeri: YARGITAY 9. HUKUK DAİRESİ

Ek Başlıklar : • ORGANİK BAĞ • TÜZEL KİŞİLİĞİN KÖTÜYE KULLANILMASI • TÜZEL KİŞİLİK PERDESİNİN ARALANMASI • KIDEM İHBAR TAZMİNATI VE DİĞER İŞÇİLİK AKACAKLARINDAN ORGANİK BAĞ İÇİNDEKİ ŞİRKETLERİN MÜŞTEREKEN VE MÜTESELSİLEN SORUMLU OLACAKLARI

Tam Metin

           T.C.
    YARGITAY
9. Hukuk Dairesi              
 

Esas No.
Karar No.
Tarihi:
2016/10785
2019/21385
02/12/2019
 
İlgili Kanun / Madde

4857 S. İşK/17,41 59

 

   

  • ORGANİK BAĞ
  • TÜZEL KİŞİLİĞİN KÖTÜYE KULLANILMASI
  • TÜZEL KİŞİLİK PERDESİNİN ARALANMASI
  • KIDEM İHBAR TAZMİNATI VE DİĞER İŞÇİLİK AKACAKLARINDAN ORGANİK BAĞ İÇİNDEKİ ŞİRKETLERİN MÜŞTEREKEN VE MÜTESELSİLEN SORUMLU OLACAKLARI
  ÖZETİ Organik bağ ilişkisinde işveren sıfatı olan tüzel kişinin, işçinin iş sözleşmesinden veya iş kanunundan doğan haklarını kullanmasının engellenmesi için temsilde farklı kişiliklere yer vermesi sözkonusudur. Bu durumda tüzel kişinin bağımsızlığı sınırlanır ve organik bağ içinde olunan kişi ile özdeş kabul edilir.
Bu anlamda; tüzel kişilik hakkının kötüye kullanılması, kanuna karşı hile, işçiye zarar verme(haklarının alınmasını engelleme), tarafta muvazaa(hizmeti kendisine verdiği halde başka bir kişiyi kayıtta işveren olarak gösterme) ve namı müstear yaklaşımı nedeni ile dolaylı temsil sözkonusudur. Bu durumların sözkonusu olduğu halde tüzel kişilik perdesinin aralanması sureti ile gerçek işveren veya organik bağ içinde olan tüm işverenler sorumlu tutulmaktadır. Organik bağ ise şirketlerin adresleri, faaliyet alanları, ortakları ve temsilcilerinin aynı olmasından, aralarındaki hukuki ilişkilerin tespitinden anlaşılır.
davalı şirketlerin aynı adreste faaliyet gösterdiği, aynı alanda faaliyet gösteren bu şirketlerin yetkilisi ve müdürünün aynı olduğu, davacının bütünlük teşkil eden çalışmasını çalıştığı yer, yaptığı iş ve pozisyonunda herhangi bir değişiklik olmadan sürdürdüğü ve neticede şirketler arasında organik bağ bulunduğu, bu nedenle talep edilen işçilik alacaklarından her iki şirketin de müştereken ve müteselsilen sorumlu oldukları anlaşılmaktadır. O halde, Mahkemece talep konusu alacaklardan davalı şirketlerin müştereken ve müteselsilen sorumlu tutulmaları gerekirken, yanılgılı değerlendirme ile iş yeri devri kurallarına göre sonuca gidilmesi hatalı olup, bozmayı gerektirmiştir
 
           

 

Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, temyizen incelenmesi taraflar vekillerince istenilmekle, temyiz taleplerinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dava dosyası için Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:

A) Davacı İsteminin Özeti:
Davacı-karşı davalı vekili, müvekkilinin davalı … Tekstil Şirketinde 08/02/2007 tarihinde işe başladığını, nakış makinacı olarak çalıştığını, kesintisiz olarak çalışmaya devam ederken 01/01/2010 tarihinde işçilerin tamamının evrak üzerinde aralarında organik bağ olan ve ortakları da aynı olan davalı … Tekstil Şirketi üzerine geçirildiğini, sigorta primleri ve maaş ödemelerinin bu şirket tarafından yapıldığını, bu işlemlerden habersiz olan müvekkilinin aynı iş yerinde ve aynı işi yapmaya devam ettiğini, işlemler yapılırken müvekkilinden ve diğer işçilerden yazılı rıza alınmadığını, sigorta primlerinin gerçek ücretleri üzerinden yatırılmadığını, iş akdinin haklı olarak feshedildiğini ileri sürerek, kıdem tazminatı, ücret, fazla mesai ücreti, ulusal bayram genel tatil ücreti ve yıllık izin ücreti alacaklarının davalılardan tahsilini istemiştir.
B) Davalı Cevabının Özeti:
Davalı-karşı davacı … Tekstil Boya San. ve Tic. Ltd. Şti. ile davalı … Tekstil Tur. İnş. San. Ve Tic. Ltd. Şti. vekili, davacının taleplerinin zamanaşımına uğradığını, en son ücretinin 875,09 TL olduğunu, bu durumun imzasını taşıyan maaş bordroları ve SGK kayıtlarıyla sabit olduğunu, ücret ödemelerinin banka kanalıyla yapıldığını, davacının 20,21/08/2014 tarihlerinde işe gelmediğini, 22/08/2014 tarihinde işe davet edildiğini, işe gelmemesi üzerine, iş akdinin haklı nedenle feshedildiğini savunarak davanın reddi ile ihbar tazminatı ve maddi tazminatın … Tekstil Boya San. Ve Tic. Ltd. Şti.'ye ödemesine karar verilmesini istemiştir.
C) Yerel Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece, toplanan delillere ve bilirkişi raporuna dayanılarak, davacının 08/02/2007-31/12/2009 tarihleri arasında davalı … Ltd. Şti. nezdinde, 01/01/2010 tarihinden itibaren ise diğer davalı … Ltd. Şti. nezdinde çalıştığı, işçinin değişen iş verenlere ait iş yerlerinde ara vermeden çalışması halinde işyeri devri kurallarına göre çözüme gidilmesi gerektiği, davacının iş sözleşmesini fesihte haklı olduğu, buna göre davalıların ihbar tazminatı ile iş akdinin sona eriş şekline göre maddi tazminat talep etme haklarının bulunmadığı gerekçesiyle, asıl davanın kısmen kabulü ile karşı davanın reddine karar verilmiştir.
D) Temyiz:
Kararı taraf vekilleri temyiz etmiştir.
E) Gerekçe:
1-Dosyadaki yazılara, toplanan delillerle kararın dayandığı kanuni gerektirici sebeplere göre davalı-karşı davacı … Tekstil Boya San. ve Tic. Ltd. Şti. ile davalı … Tekstil Tur. İnş. San. Ve Tic. Ltd. Şti.’nin tüm, davacının aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları yerinde değildir.
2-Organik bağ ilişkisinde işveren sıfatı olan tüzel kişinin, işçinin iş sözleşmesinden veya iş kanunundan doğan haklarını kullanmasının engellenmesi için temsilde farklı kişiliklere yer vermesi sözkonusudur. Bu durumda tüzel kişinin bağımsızlığı sınırlanır ve organik bağ içinde olunan kişi ile özdeş kabul edilir.
Bu anlamda; tüzel kişilik hakkının kötüye kullanılması, kanuna karşı hile, işçiye zarar verme(haklarının alınmasını engelleme), tarafta muvazaa(hizmeti kendisine verdiği halde başka bir kişiyi kayıtta işveren olarak gösterme) ve namı müstear yaklaşımı nedeni ile dolaylı temsil sözkonusudur. Bu durumların sözkonusu olduğu halde tüzel kişilik perdesinin aralanması sureti ile gerçek işveren veya organik bağ içinde olan tüm işverenler sorumlu tutulmaktadır. Organik bağ ise şirketlerin adresleri, faaliyet alanları, ortakları ve temsilcilerinin aynı olmasından, aralarındaki hukuki ilişkilerin tespitinden anlaşılır.
Somut uyuşmazlıkta; dosya içeriği, tanık anlatımları ve ticaret sicil kayıtları dikkate alındığında, davacının 31.12.2009 tarihinde … Tekstil Şirketinden SGK çıkışının verilip 01.01.2010 tarihinde diğer davalı şirkete SGK girişinin yapıldığı, davalı şirketlerin aynı adreste faaliyet gösterdiği, aynı alanda faaliyet gösteren bu şirketlerin yetkilisi ve müdürünün aynı olduğu, davacının bütünlük teşkil eden çalışmasını çalıştığı yer, yaptığı iş ve pozisyonunda herhangi bir değişiklik olmadan sürdürdüğü ve neticede şirketler arasında organik bağ bulunduğu, bu nedenle talep edilen işçilik alacaklarından her iki şirketin de müştereken ve müteselsilen sorumlu oldukları anlaşılmaktadır. O halde, Mahkemece talep konusu alacaklardan davalı şirketlerin müştereken ve müteselsilen sorumlu tutulmaları gerekirken, yanılgılı değerlendirme ile iş yeri devri kurallarına göre sonuca gidilmesi hatalı olup, bozmayı gerektirmiştir.
F) SONUÇ:
Temyiz olunan kararın, yukarıda yazılı sebepten dolayı BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgililere iadesine, 02.12.2019 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.